الف : لقد حنّ قدح ليس منها ،
بيان مطلب آن است كه وقتى يكى از تيرهاى قمار و مسابقه از جنس بقيه تيرها نباشد ، هنگامى كه از كمان رها شود صدايى به وجود مىآيد كه مخالف صداى تيرهاى ديگر است و از اين صدا معلوم مىشود كه اين تير از جنس بقيه نيست ، و اين مثال براى كسى آورده مىشود كه گروهى را مدح و ستايش كند و به آنان ببالد با اين كه خود از آنان نيست ، و قبلا عمر به اين مثال تمثل جست ، هنگامى كه وليد بن عقبه بن
[ 755 ]
ابى معيط گفت : اقبل من دون قريش [ 10 ] ، از نزد قريش مىآيم كه خود را به قريش نسبت داد ، و حال آن كه از آنان نبود ، عمر گفت : حنّ قدح ليس منها ، به صدا آمد تيرى كه از آن تيرها نبود .