شرح

در اين مورد امام ( ع ) به برخى از فوايد وجودى و فضايل و برتريهاى مقام پيامبر اكرم اشاره فرموده است :

1 بعثت آن حضرت همراه با نور افشانى بود ، و لفظ ضياء كنايه از انوار اسلام است كه به راه خدا راهنمايى مى‏كند .

2 خداوند او را بر همه پيامبران در فضيلت مقدم داشت ، اگر چه همه انبياء برگزيدگان او هستند .

3 به وسيله او خداوند پراكندگيها را به همديگر پيوند داد .

منظور از پراكندگيها ، اختلافات و نابسامانيهاى دوره جهالت ، پيش از پيامبر اكرم است و مراد از جمع‏آورى آنها منظّم و مرتب كردن مصالح امور آنها به واسطه دين اسلام و توحيد است .

4 با فرستادن آن حضرت ، خداى عزّ و جل ، زورگوى چيره را مورد حمله و هجوم قرار داد .

در اين مورد كه امام عليه السلام خدا را فاعل فعل ساور قرار داده ، از باب مجاز است ، زيرا ، او پيامبر را به دينى مبعوث فرموده است كه با آن بر زورمندان مشرك و غير آن هجوم كرد .

5 سر سختيها و دشواريها را به وسيله او زبون و رام كرد ، مراد گردنكشان دوره جاهليت و دشمنان دين خداست .

6 خداوند متعال به وسيله پيامبر ، تمام ناهمواريها را هموار كرد ، منظور ناهمواريهايى است كه در طريق حق وجود داشت ، كه پروردگار آن چنان او را

[ 57 ]

راهنمايى فرمود تا توانست گمراهى و جهل را از راست و چپ دلها بزدايد ، و در ضمن عبارت راست و چپ اشاره به دور كردن دو صفت افراط و تفريط مى‏باشد كه گاهى بر بعضى نفوس غلبه مى‏كند ، چنان كه بارى كه بر پشت حيوان گذارده مى‏شود سعى مى‏شود كه مبادا دو طرف آن ناميزان باشد ، و اين تعبير امام ( ع ) از لطيفترين استعاره‏ها و بليغترين آنهاست . توفيق از خداوند است .

[ 58 ]