لا يثنيه ،
يعنى پيامبر اكرم چنان بود كه اگر تمام مردم به تكذيب او مىپرداختند و براى خاموش كردن نور پيامبريش گرد مىآمدند ، نمىتوانستند وى را از دعوتش باز دارند ، و از مبارزه با دشمنان دين منصرف سازند .
لفظ نور ، استعاره از معنوياتى است كه از طرف خداوند آورد و راهبر به سوى طريق الهى مىباشد ، و پس از آن كه توجه اصحاب خود را به شكر و سپاس خداوند و گواهى دادن به رسالت و نيز صبر و استقامت پيامبر جلب فرمود ، در عبارت بعد به آنان هشدار مىدهد كه تقواى الهى را پيشه سازند زيرا كه سرچشمه تمام كمالات و كارهاى نيك تقوا مىباشد : فاعتصموا بتقوى اللَّه ، پس به تقوا چنگ زنيد چنان كه پيامبر شما ، با آشكار كردن دين خود و مواظبت بر آن ،
تقوا را پيشه خود ساخت ، و از دشمن بيم نداشته باشيد با آن كه جمعيت شما زياد است چنان كه پيامبر نترسيد ، در حالى كه تنها و بىياور بود . پرهيزكار باشيد كه پرهيزكارى همانند ريسمانى است كه جاى دستگيره آن محكم است ، هر كس به آن تمسك جويد ، دشمن قادر نيست به او زيانى برساند ، و نيز پناهگاهى است محدود به ديوارهاى بلند كه هر كس بدان پناه برد از هر گونه گزندى بدور خواهد ماند ، در اين عبارت امام ( ع ) واژههاى جبل و معقل را براى تقوا ، استعاره آورده و شرح اين گونه استعارهها در خطبههاى قبل بيان شده است ، و پس از بيان اهميت تقوا ، اصحاب خود را امر كرده است كه به سوى مرگ و سختيهاى آن بشتابند ،
يعنى آن چنان با انجام دادن اعمال خير و عبادات ، خود را آماده پذيرش مرگ و ناگواريهايش سازند كه گويا در مسابقهاى شركت دارند تا فضايلى كسب كنند كه پيش از فرا رسيدن مرگ آمادگى خويش را اعلان كنند كه با رسيدن مرگ غافلگير و دچار عذاب نشوند .
[ 356 ]
