و آخر رابع . . . و محكمه . . . .

امام با اين جمله به گروه چهارم اشاره فرموده و در جمله بعد آن را توضيح داده است : و عرف الخاص و العام فوضع كلّ شيئى موضعه يعنى ، از جمله مزيّتهاى گروه چهارم آن است كه موارد عامّ و خاصّ روايات را دانسته و هر كدام را به جاى خود به كار برده‏اند .

سپس امام ( ع ) به درستى و واقعيت قسم سوم آگاهى داده و چنين فرموده است : و قد كان يكون من رسول اللَّه ( ص ) .

اين امر در زمان پيامبر اكرم وجود داشته است كه برخى اشخاص سخنى

[ 44 ]

را از آن حضرت مى‏شنيدند كه داراى دو وجه بوده است ، يكى خاصّ و ديگرى عامّ ، و شنونده توجه به اين كه يكى از آنها مخصّص ديگرى است ، نداشته است ، و يا اين كه تنها سخن عام را شنيده و تخصيص دهنده آن را كه بعدا صادر شده ، نشنيده است و لذا آن را به معناى عامّش نقل مى‏كند و از معناى واقعى آن كه خاصّ است بى‏خبر است ، و يا اصل سخن عام است ولى او آن را منحصر به موردى خاص مى‏داند و جز در آن مورد خاصّ به آن عمل نمى‏كند و مردم از او پيروى مى‏كنند .