فكانّما قطعوا . . . عداتها . . . ما لا يسمعون ،
امام ( ع ) در اين قسمت از سخنان خود ، حال اهل ذكر را به دليل آن كه به خداوند و كتابهاى آسمانى و پيامبران او اطمينان كامل دارند و احوال قيامت را محقق مىدانند و وعدو وعيدهاى آن را
[ 132 ]
با عين اليقين مشاهده كردهاند ، به حالت انقطاع از دنيا و ديدار اهل برزخ ، تشبيه فرموده است ، يعنى گويا ، اهل ذكر از دنيا رفته و برزخيان را ديده و بر حال آنان و طولانى بودن اقامتشان در آن عالم اشراف كامل دارند ، و از اين رو با زبانهاى گويا و بيانهاى رسا ، و صفاى باطن و نورانيت روح كه بر اثر رياضتهاى طولانى و عبادتهاى مداوم براى آنان پيدا شده است ، پوشش و حجاب آن عالم را از جلو ديد اهل دنيا كنار زدهاند ، و اين پاكدلان به دليل آن كه از ديدنيها و شنيدنيهايى خبر مىدهند كه مردم از درك آن عاجزند ، گويا با چشمها و گوشهاى خود چيزهايى را مىبينند و مىشنوند كه ديگران آنها را حسّ نمىكنند ، سبب اين كه ارواح در دنيا از درك احوال آخرت ناتوانند ، آن است كه روح در دنيا به بدن تعلق و وابستگى دارد و اداره بدن بر عهده اوست ، و فرو رفتن در زرق و برق دنيا جلو درك كامل را مىگيرد ، ولى اهل ذكر خدا كه وصفشان گذشت با ادامه ذكر و رياضتها و عبادتهاى خالصانه ، خود را از تعلقات دنيا بدور داشته و روح را از آلودگيهاى مادّى صفا دادهاند ، از اين رو صفحه دل آنها مانند آينهاى صيقل يافته ، خالى از هر گونه تيرگى شده است ، چنان كه نور الهى بر آن تابيده و صورت حقايق در آن نقش بسته است ، و بدين جهت راه نجات را از مسير هلاكت تشخيص داده و با ديده يقين آن را مىبينند و راه خود را با بصيرت مىپيمايند ، و مردم را از روى آگاهى به سوى حقيقت هدايت مىكنند ، و از چيزهايى كه با ديده حق بين مشاهده كرده و با گوش عقل شنيدهاند ، خبر مىدهند ، و چون اين امر براى آنان خيلى روشن و عادى است ، اين مشاهدات در نظر آنها شبيه چيزهايى است كه مردم با حواس ظاهر خود مشاهده مىكنند از اين جهت امام فرموده كه آنها چيزهايى را مىبينند و مىشنوند كه ديگران درك نمىكنند .
