و ما الجليل و اللطيف . . . سواء ،
امام ( ع ) با اين جمله ادعاى قبلى خود را مؤكّد ساخته و كسانى را كه مىگويند نسبت دادن دو موجود ، كه يكى در نهايت كوچكى و ديگرى داراى عظمت آن چنانى مىباشد ، به خداوند يكتا بعيد است ،
ردّ كرده و اشاره مىفرمايد كه تمام آفريدهها گر چه در صفتها و صورتها متفاوتند ولى در اين كه مقدور خداوند مىباشند تفاوتى ندارند او مىتواند صورت نخل
-----------
( 13 ) خطبه 151 ، ج 3 كتاب . ( مترجم )
[ 248 ]
خرما بسازد يا اندام مور ضعيف بپردازد و چنان نيست كه براى او بعضى آسان و برخى ديگر سخت باشد ، چون اگر چنين باشد نقص در خدا لازم آيد و اين مطلبى است كه در كتابهاى حكمت و كلام بطلانش ثابت شده است ، البته تفاوت و اختلاف و نقصى كه وجود دارد از ناحيه قابل و استعدادهاى مختلف آن مىباشد .
و اللطيف اين كلمه در اين مورد به معناى كوچكى جثّه است ولى به چند معناى ديگر نيز آمده است ، دقت و ظرافت ، شفّاف مانند هوا ، ولى چنان كه بيان شد در اين جا منظور همان اوّلى مىباشد و به اين دليل آن را در مقابل جليل قرار داده است .
