لغات
مثلات : كيفرها ، مجازاتها مثاوى : جمع مثوا ، موقعيت و مقام تكابر : خود را بزرگ دانستن تعفير : گونهها را بر خاك گذاشتن مخمصه : گرسنگى مجهده : سختى ، دشوارى اقتار : فقر و تنگدستى اساوره : جمع اسوره جمع سوار ، و مىتوان آن را جمع اساور دانست ، ابو عمرو بن علاء آن را جمع اسوار گفته كه به معناى سوار يعنى دست بند است .
ذهبان : جمع ذهب ، طلا مثل خرب و خربا نبراى مذكر حبارى كه نام پرندهاى است شبيه كبك عقيان : طلاى خالص ، زرناب انباء : خبرها خصاصه : گرسنگى شوب : آميختگى وعر : دشوار اضمحلّ : فانى شد نتائق : جمع نتيقه ، فعيل به معناى مفعول است ، نتق مصدر به معناى جذب است و شهرها و مكانهاى بلند و مشهور را نتائق مىگويند به دليل اين كه از همه بلندتر است ، گويا به بالا كشيده و جذب شده است .
قطر : پهلو ، طرف دمثه : ملايمت ، نرمى وشله : كم آب منتجع : اسم مفعول از انتجاع : جستجوى
[ 455 ]
آب و آبادانى كردن .
مثابه : باز گشتنگاه مفاوز : بيابانهاى پهناور قفار : جمع قفر : صحراى بىآب و علف سحيقه : بسيار دور فجاج : جمع فجّ : راه پهناور ميان دو كوه يهلّلون : صداهايشان را به تلبيه بلند مىكنند اهلال : صدا را بلند ساختن رمل : هروله كردن أشعث : خاك آلوده سر ، پريشان حال نبذ : دور انداختن سرابيل : لباس و پيراهن بلند تشويه : قيافه را زشت ساختن تمحيض : خالص ساختن ، آزمايش كردن و جدا ساختن مشاعر : مكانهاى انجام دادن اعمال حج قرار : محل ثابتى از زمين جمّ : زياد ، كثير بنى : جمع بنيه : ساختار ارياف : جمع ريف : زمين زراعتى و حاصلخيز محدقه : احاطه كننده مغدقه : پر آب و علف معتلج : اسم مفعول از اعتلاج به معناى غلبه يافتن و اضطراب ، اعتلجت الامواج : موجها به هم خورد و متلاطم شد .
فتحا : پهن شده و توسعه يافته ذللا : آسان و رام شده وخامة الظلم : هلاكت ، و سرانجام بد ستمگرى مصيده : تور ، و آنچه وسيله صيد مىباشد .
مساوره : حمله كردن ، احاطه كرد اكدى الحافر : حفّار زمين به جاى سفتى رسيده كه نمىتواند بكند به زحمت افتاده است و أكدت المطالب : امور دشوار جويندهاش را به زحمت انداخت .
أشوت الضربه تشوى : ضربتى وارد شد كه طرف را به قتل نرساند ، اشواه يشويه : تيرى به سوى او پرتاب كرد اما وى را نكشت .
طمر : جامه كهنه عتائق : جمع عتيقه : نيك چهرهها و بخشندگان قمع : رد كردن نواجم : جمع ناجمه ، طلوع كنندگان قدع : منع ، بازداشت كردن
