شرح
امام ( ع ) اول اين خطبه را به عيبجويى اهل شام اختصاص داده تا مردم را از آنها متنفر كند ، و آنان را بردگان ناميده است به علت اين كه برخى از آنان از بردگان بودند و يا به سبب اين كه با تمام وجود وابسته به دنيا و اهل آن بودند قضيه بطور مهمل بيان شده كه شامل بعضى موارد مىشود ، چهار كلمه مرفوع در اول خطبه هر كدام خبر براى مبتداى محذوف هستند كه مبتدا در هر كدام ضمير هم
[ 559 ]
مىباشد فعل جمّعوا ، در محل رفع است از باب اين كه صفت براى اقرام باشد ،
احتمال ديگر اين كه خبر پنجم براى مبتداى محذوف باشد ، در عبارت من ينبغى همين احتمال مىرود .