و ان كان الرجل ، تا آخر ،

در اين عبارت مفسده‏اى كه مترتب بر آزار و اذيت زنان در جنگ مى‏باشد بيان داشته است كه هر كس اين عمل ناروا را انجام دهد ، نه تنها در دنيا مايه ننگ او است ، بلكه بعد از مرگ نيز نام ننگى براى او بازماندگانش است و سبب كيفر اخروى او نيز مى‏باشد . اين تعبير امام براى آن است كه هر چه بيشتر مردم را از اين كار دور بدارد . و به همين منظور از زدن مرد زنان را به وسيله سنگ و چوب ، بطور كنايه تعبير به تناول فرموده است .

حرف إن در هر دو مورد ان كنا ، و ان كان مخففه از ثقيله است ، و به اين دليل خبرش مصدّر به لام است تا فرق باشد بين آن و ان نافيه .

[ 660 ]