و وطىء الضّعيف ،
مضمون اين جمله كه از اين شدت اجتماع مردم شخص ناتوان زير دست و پاى آنها لگدمال شد همان معنايى است كه در خطبه شقشقيّه به اين بيان فرموده است : آن چنان هجوم مردم بر من براى بيعت زياد بود كه فرزندانم ، حسن و حسين پايمال شدند و دو طرف لباسهايم پاره شد ، اين قسمت از سخنان حضرت در حقيقت اشاره به يك استدلال منطقى است كه صغراى آن در متن كلام امام وجود دارد و كبراى آن تقديرى است ، به اين صورت : شما با اين ميل و رغبت با من بيعت كرديد ، و كسى كه اين چنين بيعت كند نمىتواند به آسانى آن را از دست بدهد ، پس شما را نسزد كه اين بيعت را ،
درهم بشكنيد . توفيق از خداوند است .
[ 184 ]