7 مسأله هفتم : بر سر مردم فرياد زد و فرمود : . . . سلونى قبل ان
[ 348 ]
تفقدونى . . . الارض و تمام دانشمندان اتفاق دارند بر اين كه هيچ كس از ياران پيامبر ( ص ) و ديگران از اهل علم و دانش غير از على ( ع ) جمله سلونى را بر زبان جارى نكرد ، اين امر را ، ابن عبد البرّ در كتاب استيعاب خود ذكر كرده است و مقصود از راههاى آسمان كه حضرت از راههاى زمين به آنها آگاهتر است جهات راه يافتن به شناخت موقعيت اهل آسمانها و ساكنان ملأ اعلا در پيشگاه حضرت ربوبى و معرفت به مقامهاى جانشينان خداوند و پيامبران او در منزلهاى بهشتى آنان مىباشد و نيز اشاره به آن است كه روح پاك و نفس قدسى وى را از اتصال معنوى با ساكنان ملأ اعلى و ارواح مقدسه انبيا و اولياى الهى كسب فيض كرده و بر تمام خصوصيات كرات آسمانى و افلاك جهان و نيروهاى گرداننده و اداره كننده آن آگاهى كامل يافته و نيز امور غيبى و فتنهها و وقايع آينده روزگارهاى بعد برايش آشكار و روشن مىباشد ، پس به اين دليل آگاهى وى به اين امور كاملتر از آگاهيش نسبت به راههاى زمين خواهد بود ، و نظير اين فرمايش در خطبههاى پيش نيز گذشت كه فرمود : . . . پيش از آن كه مرا نيابيد و از ميان شما بروم ، هر چه مىخواهيد از من بپرسيد ، پس به خدا سوگند كه اگر حتى از گروهى سؤال كنيد كه صد نفر را به گمراهى مىكشاند و صد نفر را هدايت مىكند همانا از جلودار و سوق دهنده آن ، شما را آگاه خواهم كرد 9 ، بعضى از شارحان گفتهاند : منظور از راههاى آسمان ، احكام شرعى و فتواهاى فقهى است ،
يعنى آگاهى من به آنها كه مسائلى الهى و آسمانى است خيلى بيشتر از اطلاع و آگاهيم از امور دنيا مىباشد كه مربوط به راههاى زمينى مىباشد ، و نظير اين قول از امام وبرى نقل شده است كه مىگويد : منظور حضرت از اين سخن آن است كه علمش نسبت به دين گستردهتر از آگاهى وى نسبت به دنياست .
-----------
( 9 ) خطبه 90 .
[ 349 ]
