ترجمه شرح نهج البلاغه ابن ميثم [5]
ج 5
ادامه برگزيده از نامههاى آن حضرت
31 از جمله وصيتهاى على ( ع ) كه به ( فرزندش ) حسن بن على ( ع ) پس از بازگشت از صفّين در محل حاضرين نوشت .
بخش اوّل گفتار امام ( ع )
لغات
ترجمه
شرح
اوّل : من الفان ،
دوّم : المقرّ للزّمان :
سوّم : « المدبر العمر »
چهارم : المستسلم للدّهر
پنجم : « الذّام للدّنيا »
ششم : السّاكن مساكن الموتى
هفتم : الظّاعن عنها غدا
اوّل : المؤمّل ما لا يدرك ،
دوّم : السالك سبيل من قد هلك ،
سوّم : غرض الاسقام
چهارم : رهينة الايّام
پنجم : و رميّة المصائب
ششم : و عبد الدّنيا
هفتم : و تاجر الغرور
هشتم : و غريم المنايا
دهم : و حليف الهموم :
يازدهم : و قرين الاحزان ،
دوازدهم : و نصب الافات ،
سيزدهم : و صريع الشهوات ،
چهاردهم : و خليفة الاموات ،
بخش دوم
لغات
ترجمه
شرح
بخش سوم
لغات
ترجمه
شرح
بخش چهارم
لغات
ترجمه
شرح در اين بخش چند مقصد است :
مقصد اوّل : آن بزرگوار به برخى از انگيزههايى كه او را بر اين وصيّت واداشته ،
مقصد دوم : به برترى خويشتن و كمالات علمى خود پرداخته است .
مقصد سوم : اشاره به جالبترين مطلب در نظر آن حضرت است كه بايد فرزندش از وصيّت نامه او فرا گيرد
مقصد چهارم : او را مأمور به توجّه و درك وصيّت خود كرده
مقصد پنجم : اشاره به برترى پيامبر ( ص ) بر ساير انبياست ،
بخش پنجم
ترجمه
شرح
بحث اوّل : استدلال بر وحدت آفريدگار است ،
عبارت امام : إله واحد كما وصف نفسه
بحث دوّم : درباره ازلى و ابدى بودن خداى متعال است ،
بحث سوّم : هستى او پيش از همه چيزها ، آغاز بىآغاز و پس از همه چيزها ،
بحث چهارم : در بيان اينكه خدا بزرگتر از آن است كه آفريدگارىاش در محدوده دل و يا ديده بگنجد ،
بحث پنجم : بدان كه چون امام ( ع ) فرزندش را بر عظمت خداى سبحان و كمال ذات مقدّس او از جهات ياد شده متوجّه كرد ،
عبارت : انّه . . . تا كلمه « قبيح »
بخش ششم
لغات
ترجمه
شرح در اين بخش دو مطلب است :
مطلب اوّل : امام ( ع ) فرزندش را از حالات دنيا و آخرت آگاه ساخته و به او چيزهايى را يادآور شده كه وى را از حتمى بودن فنا و گذرا بودن دنيا ،
مطلب دوم : به اصلاح رفتار خود با مردم توصيه كرده است .
بخش هفتم
لغات
ترجمه
شرح در اين بخش چند مقصد است :
در مورد اوّل او را توجه داده است كه در پيش رويش يعنى در سفر به جانب قرب خدا ،
در مورد دوم ( از دو مقصد ) حضرت با اين سخنان خود به او هشدار داده است : مع خفّة الظّهر تا عبارت وبالا عليك . . .
مقصد سوم : توجّه دادن بر ضرورت بخشش مال به گونه صدقه دادن و احسان به نيازمندان و فقراء .
بخش هشتم
لغات
ترجمه
شرح در اين بخش از وصيّت ، امام ( ع ) به چند امر توجّه داده است :
اوّل : هدف از آفرينش و هستى ، آخرت است نه دنيا ،
دوّم : او را هشدار داده است بر اين كه دنيا جاى ماندن نيست ،
سوّم : او را متوجه ساخته است كه رانده مرگ است ،
چهارم : دستور داده است كه مرگ و آنچه از گرفتاريها را كه ناگهان او را در ميان گيرند ،
پنجم : او را از گول خوردن به دليل دلبستگى اهل دنيا به دنيا و خصومت و ستيز بر سر دنيا ، منع كرده است
بخش نهم
لغات
ترجمه
شرح
بخش دهم
لغات
ترجمه
شرح
32 از نامههاى امام ( ع ) به معاويه
لغات
ترجمه
شرح
عبارت : على اعقابهم و على ادبارهم ،
عبارت : فانّ الدنيا . . .
33 از نامههاى امام عليه السلام به قثم [ 1 ] بن عباس كه از طرف آن بزرگوار فرماندار مكه بود .
لغات
ترجمه
شرح
34 از نامههاى امام ( ع ) به محمد بن ابى بكر ، موقعى كه از دلگيرى وى نسبت به بركنارى از حكومت مصر و نصب مالك اشتر به جاى او ، اطلاع يافت . و بعد مالك اشتر ، پيش از رسيدن به مصر در بين راه بدرود حيات گفت .
لغات
ترجمه
شرح
اوّل : سخن امام : فقد بلغنى . . . عملك
دوم : عبارت لم افعل ذلك . . . ناقما ،
سوم : عبارت : فرحمه اللّه . . . الثّواب له ،
چهارم : جمله : فاصحر از شهر بيرون شو تا آخر نامه ،
35 از نامههاى امام ( ع ) به عبد الله بن عباس پس از كشته شدن محمد بن ابى بكر .
ترجمه
شرح
36 از نامههاى امام ( ع ) به عقيل بن ابى طالب درباره لشكرى كه به سوى گروهى از دشمنان فرستاده بود و اين نامه در پاسخ نامه عقيل به امام ( ع ) است .
لغات
ترجمه
شرح منظور و هدف اين فصل چند مطلب است :
اوّل : عبارت : فسرّحت . . . مانجا
دوم : عبارت : دع عنك . . . ابن امّى
عبارت : فانّهم . . . رسول اللّه :
عبارت : فجزت قريشا علىّ الجوازى :
عبارت : فقد قطعوا رحمى
سوم : عبارت : « و امّا ما سئلت عنه . . . »
37 از نامههاى امام ( ع ) به معاويه
ترجمه
شرح
38 از نامههاى امام ( ع ) به مردم مصر هنگامى كه مالك اشتر ( خدايش بيامرزد ) را به فرمانروايى آنها تعيين كرد .
لغات
ترجمه
شرح در اين نامه چند مطلب است :
اوّل عبارت امام ( ع ) : من عبد اللّه . . . يتناهى عنه
دوم : عبارت : امّا بعد . . .
سوم : مردم را مأمور به هدف يعنى گوش فرا دادن به مالك و اطاعت از امر او كرده است ،
چهارم : امام ( ع ) به ايشان دستور داده است تا حركتشان به سمت جبهه نبرد و باز ايستادن ايشان از جنگ ،
پنجم : به مردم مصر اطّلاع داده است كه ايشان را ،
39 از نامههاى امام ( ع ) به عمرو بن عاص
40 و من كتاب له ع إلى بعض عماله
ترجمه
شرح
گفته امام : فان يمكنّنى اللّه . . .
40 از نامههاى امام ( ع ) به يكى از كارگزارانش
41 و من كتاب له ع إلى بعض عماله
لغات
ترجمه
شرح
41 از جمله نامههاى امام ( ع ) به عمر بن ابى سلمه مخزومى كه از طرف آن بزرگوار حاكم بحرين بود و او را بركنار كرد ، و به جاى او نعمان بن عجلان زرقى را گماشت .
لغات
ترجمه
شرح
42 از نامههاى آن حضرت به مصقلة بن هبيره شيبانى كه از جانب او بر « اردشير خرّه » [ 1 ] حاكم بود .
لغت
ترجمه
شرح
43 از جمله نامههاى امام ( ع ) به زياد بن ابيه آنگاه كه به او خبر دادند معاويه نامهاى به زياد نوشته و مىخواهد او را با پيوند دادن به خود بفريبد :
لغت
ترجمه
شرح
44 از نامههاى امام ( ع ) به عثمان بن حنيف انصارى كه از طرف آن بزرگوار حاكم بصره بود و به امام ( ع ) خبر رسيد كه گروهى از مردم بصره او را به ميهمانى خواندهاند و او دعوت آنها را پذيرفته است .
لغات
ترجمه
شرح
45 از جمله نامههاى آن حضرت به يكى از كارگزاران
لغات
ترجمه
شرح
46 از وصاياى امام ( ع ) به امام حسن و امام حسين ( ع ) موقعى كه ابن ملجم ( خدايش او را از رحمت خود دور كند ) آن بزرگوار را ضربت زد :
لغات
ترجمه
شرح
47 از جمله نامههاى امام ( ع ) به معاويه
لغات
ترجمه
شرح
48 از جمله نامههاى آن حضرت به ديگران [ 1 ]
لغت
ترجمه
شرح
49 از نامههاى امام ( ع ) به سرلشكريانش
لغات
ترجمه
شرح
50 از جمله نامههاى امام ( ع ) به مأموران ماليات خود
لغات
ترجمه
شرح
51 از نامههاى امام ( ع ) به فرمانروايان شهرها درباره نماز .
ترجمه
شرح
52 از جمله عهد و پيمانهاى امام ( ع ) كه براى مالك اشتر نخعى خدايش بيامرزد آن را نوشته است ، موقعى كه او را بر مصر ، و توابع آن فرمانروا كرد ،
فصل اول
لغت
ترجمه
شرح
فصل دوم : در مورد اوامر و سفارشهاى امام ( ع ) نسبت به اعمال شايسته مربوط به كيفيت فرمانروايى و اداره مملكت و شهر به شرح زير است :
لغات
ترجمه
شرح
انّى قد وجّهتك
و انّما يستدل على الصّالحين بما يجرى اللّه لهم على ألسن عباده ،
عبارت امام ( ع ) : فانّ الشّح تا جمله كرهت
عبارت امام ( ع ) : فانّهم فى الخلق ،
عبارت : يفرط منهم الزلل . . . و الخطاء ،
و عبارت : يؤتى على ايديهم
عبارت : فانه لا يدى لك . . . و رحمته
گفتار امام ( ع ) : و ليس شىء . . . على ظلم ،
عبارت امام ( ع ) : فانّ اللَّه . . . بالمرصاد ،
عبارت : ممّن له مثل آرائهم ،
فصل سوم : در توجه دادن به گروههاى مردمى كه امر شهر به آنها وابسته است و قرار دادن هر كدام در جاى خود ،
لغات
ترجمه
شرح
عبارت امام ( ع ) : من اهل الذمة و مسلمة النّاس ،
دوم : امام ( ع ) با عبارت : فالجنود باذن اللّه . . . معونتهم ،
عبارت : و ليس يقوم الرعية الاّ بهم
بنابر اين عبارت : لا قوام . . . الخراج ،
آنگاه به وسيله عبارت : و انّما يؤتى خراب الارض . . . اهلها
فصل چهارم : درباره اوامر و نواهى سازنده و آداب اخلاقى و سياسى كه بعضى عمومى و بعضى ويژه كاركنان ، نزديكان ، نديمان و خود اوست
لغات
ترجمه
شرح
و ان كانت . . . الرّعية
4 سخن امام ( ع ) : مع انّ اكثر . . .
عبارت : و لا تقطعنّ . . . مشترك ،
1 جمله : فانّه . . . الاشقى
2 عبارت : و قد جعل . . . جواره و امنا
1 عبارت : فانّه . . . حقّها
2 عبارت : و اللّه سبحانه . . . القيامة ،
بخشى از همان عهدنامه چنين است :
ترجمه
شرح
53 از جمله نامههاى امام ( ع ) به طلحه و زبير كه توسط عمران بن حصين خزاعى فرستاده است ،
ترجمه
شرح
1 عبارت : امّا بعد . . . حاضر ،
2 دليل دوّم ، عبارت : و ان كنتما . . . اقراركما به ،
عبارت : و قد زعمتما انّى قتلت عثمان
و عبارت : فبينى . . . احتمل
54 از جمله نامههاى امام ( ع ) به معاويه
لغات
ترجمه
شرح
عبارت : اما بعد . . . لنبتلى بها
در عبارت : و قد ابتلانى . . . تا آخر
عبارت : فعدوت . . . قاعدكم ،
جمله : فهى طريقنا و طريقك ،
55 از سخنان امام ( ع ) در اندرز شريح بن هانى هنگامى كه او را به سركردگى سپاه عازم شام گمارد .
لغات
ترجمه
شرح
56 از جمله نامههاى امام ( ع ) به مردم كوفه به هنگام حركت از مدينه به سمت بصره .
لغت
ترجمه
شرح
عبارت : امّا ظالما . . . عليه
57 از جمله نامههاى امام ( ع ) به مردم شهرها كه سرگذشت خود با مردم صفين را در اين نامه بيان مىفرمايد .
لغات
ترجمه
شرح
عبارت : و قالوا : بل نداويه بالمكابرة ،
عبارت : فمن تم على ذلك
58 از جمله نامههاى امام ( ع ) به اسود بن قطيبه سرلشكر سپاه حلوان
ترجمه
شرح
59 از جمله نامههاى امام ( ع ) به كارگزارانى است كه سپاه امام ( ع ) از قلمرو آنها مىگذرد
لغات
ترجمه
شرح
60 از جمله نامههاى امام ( ع ) به كميل بن زياد نخعى كه از طرف آن بزرگوار كارگزار شهر هيت [ 1 ] بود ، در سرزنش او به خاطر بازنداشتن سپاه دشمن از تاخت و تاز كه از قلمرو او عبور كرده بودند .
لغات
ترجمه
شرح عبارت : امّا بعد . . . متبّر
61 از جمله نامههاى امام ( ع ) به مردم مصر كه توسط مالك اشتر ، موقعى كه او را فرمانرواى مصر كرد فرستاد .
لغات
ترجمه
شرح
عبارت : و لكنّنى آسى . . .
62 از نامههاى امام ( ع ) به ابو موسى اشعرى كه از طرف آن بزرگوار حاكم كوفه بود ،
ترجمه
شرح
عبارت : و ما هى بالهوينا
عبارت : يركب جملها
عبارت : و بالحرىّ لتكفينّ
63 از جمله نامههاى امام ( ع ) در پاسخ نامه معاويه
لغات
ترجمه
شرح
عبارت و انّك و اللّه . . . الهوينا
عبارت : النشيد و الراعى
عبارت : و امّا تلك التى تريد
64 يكى ديگر از نامههاى امام ( ع ) به معاويه
لغات
ترجمه
شرح
عبارت : امّا بعد . . . الامور ،
عبارت : فقد سلكت . . . اللبس ،
عبارت : ( ضعفت قواها عن السّلم )
جمله : اصبحت منها
65 از نامههاى امام ( ع ) به عبد اللّه بن عباس ، همين نامه با اختلاف روايت در عبارت قبلا گذشت
ترجمه
شرح
66 از جمله نامههاى امام ( ع ) به قثم بن عباس كه از طرف او حاكم مكّه بود .
لغات
ترجمه
شرح
67 از نامههاى امام ( ع ) است به سلمان فارسى خدايش بيامرزد پيش از رسيدنش به خلافت .
لغت
ترجمه
شرح
68 از نامههاى امام ( ع ) به حارث همدانى
ترجمه
شرح :
69 از جمله نامههاى امام ( ع ) به سهل بن حنيف كه از طرف وى حاكم مدينه بود ، در مورد گروهى از مردم آن جا كه به معاويه پيوسته بودند .
لغات
ترجمه
شرح
عبارت : اما بعد . . . معاويه ،
و عبارت : فلا تأسف . . . مددهم ،
70 از جمله نامههاى امام ( ع ) به منذر بن جارود عبدى كه در پارهاى از وظايف خويش خيانت كرده بود .
لغات
ترجمه
شرح
عبارت : ا و يومن على خيانته
التفل في الشراك ،
71 از جمله نامههاى امام ( ع ) به عبد اللّه بن عباس .
ترجمه
شرح
72 از جمله نامههاى امام ( ع ) به معاويه .
لغات
ترجمه
شرح
عبارت : امّا بعد . . . فراستى ،
73 از پيمان نامههاى امام ( ع ) كه براى قبيله ربيعه و مردم يمن نوشته و از روى دستنوشت هشام بن كلبى نقل شده است .
لغت
ترجمه
شرح
74 از جمله نامههاى امام ( ع ) در آغاز بيعت مردم با آن بزرگوار ، آن را واقدى [ 1 ] در كتاب جمل نقل كرده است :
لغت
ترجمه
شرح
عبارت و قد ادبر . . . اقبل
75 از جمله سفارشهاى امام ( ع ) به عبد اللّه بن عباس هنگامى كه او را در بصره به جاى خود گمارد .
لغات
ترجمه
شرح
76 ايضا از جمله سفارشهاى امام ( ع ) به عبد اللّه بن عباس موقعى كه او را براى اتمام حجت به جانب خوارج فرستاد .
لغت
ترجمه
شرح
77 از نامههاى امام ( ع ) در پاسخ ابو موسى اشعرى درباره حكمين ، اين نامه را سعيد بن يحيى اموى در كتاب المغازى نقل كرده است .
لغات
ترجمه
شرح
عبارت : فانّ الناس . . . حظّهم ،
و جمله : اجتمع به اقوام صفت براى منزل است ،
78 از جمله نامههاى امام ( ع ) به سران لشكرها موقعى كه به خلافت رسيد .
ترجمه
شرح
عبارت : فاشتروه
بخش برگزيدهاى از حكمتها به ضميمه پاسخهاى امير مؤمنان ( ع ) به پرسشها و سخنان كوتاهى كه درباره ديگر هدفها بيان فرموده است :
1 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
2 بيست و يك سخن از سخنان مربوط به ادب و ترغيب بر مكارم اخلاق به شرح زير :
ترجمه
شرح
3 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
4 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
5 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
6 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
7 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
8 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
9 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
10 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
11 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
12
لغات
ترجمه
شرح
13 امام ( ع ) در حق كسانى كه از جنگ در خدمت آن حضرت خوددارى كردند فرمود :
ترجمه
شرح
14 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
15 امام ( ع ) فرمود :
16 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
17 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
18 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
19 امام ( ع ) فرمود :
لغات
ترجمه
شرح
20 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
21 امام ( ع ) فرمود :
لغات
ترجمه
شرح
22 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
23 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
24 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
25 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
عبارت : فو اللّه . . .
26 از امام ( ع ) راجع به ايمان پرسيدند ، فرمود :
لغات
ترجمه
شرح
27 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
28 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
29 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
30 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
31 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
32 دهقانان شهر انبار ، امام ( ع ) را به هنگام رفتن به شام ، ملاقات كردند
ترجمه
شرح اشتدّوا بين يديه ،
33 امام ( ع ) به فرزندش امام حسن ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
34 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
35 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
36 امام ( ع ) به يكى از يارانش كه بيمار بود فرمود :
ترجمه
شرح
37 امام ( ع ) در باره خبّاب بن ارّت فرموده :
ترجمه
شرح
38 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
39 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
40 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
41 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
42 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
43 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
44 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
45 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
46 امام ( ع ) فرمود :
لغات
ترجمه
شرح
47 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
48 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
49 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
50 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
51 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
52 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
53 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
54 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
55 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
56 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
57 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
58 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
59 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
60 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
61 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
62 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
63 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
64 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
65 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
66 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
67 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
68 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
69 از خبر ضرار بن ضمره ضبّائى است هنگامى كه پيش معاويه آمد ،
لغات
ترجمه
شرح
و لا حان حينك
70 از سخنان امام ( ع ) به مرد شامى ، وقتى كه از آن بزرگوار پرسيد : آيا رفتن ما به شام از روى قضا و قدر الهى است ؟
ترجمه
شرح
الويح
عبارت امام ( ع ) : ويحك . . . الوعيد
و عبارت : انّ اللّه سبحانه امر عباده تخييرا
71 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
72 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
73 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
74 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
75 امام ( ع ) به كسى كه در ستايش آن بزرگوار افراط مىكرد ، در حالى كه به بىاعتقادى نسبت به آن حضرت متهم بود ، فرمود :
ترجمه
شرح
76 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
77 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
78 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
79 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
80 ابو جعفر ، امام محمد بن باقر بن على ( ع ) نقل كرده است كه على ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
81 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
82 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
83 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
84 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
85 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
86 از امام ( ع ) پرسيدند ، خير چيست ؟ امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
87 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
88 امام ( ع ) صداى مردى از حروريّه را شنيد كه مشغول نماز شب بود و قرآن تلاوت مىكرد ، آن بزرگوار فرمود :
ترجمه
شرح
89 امام ( ع ) فرمود :
لغات
ترجمه
شرح
90 امام ( ع ) شنيد ، مردى مىگفت : اِنّا لِلَّهِ وَ اِنّا اِلَيْهِ راجِعُوْنَ [ 35 ] حضرت فرمود :
ترجمه
شرح
91 امام ( ع ) را گروهى رودررو ستايش كردند آن بزرگوار فرمود :
ترجمه
شرح
92 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
93 امام ( ع ) فرمود :
لغات
ترجمه
شرح
عبارت : و لا يضعف . . .
94 جامه كهنه وصلهدارى را بر تن امام ( ع ) ديدند ، در اين باره با حضرت گفتگو كردند ، حضرت فرمود :
ترجمه
شرح
95 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
96 از نوف بكالى نقل شده است كه گفت : شبى امير مؤمنان را ديدم كه از بستر خود بيرون آمده و به جانب ستارگان نظر مىكند و مىفرمايد :
لغات
ترجمه
شرح
97 امام ( ع ) فرمود :
لغات
ترجمه
شرح
98 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
99 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
100 امام ( ع ) فرمود :
لغات
ترجمه
شرح
101 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
102 امام ( ع ) فرمود :
لغات
ترجمه
شرح
103 امام ( ع ) چون سهل بن حنيف انصارى ، كه از گرامىترين اشخاص نزد آن حضرت بود ، پس از بازگشت از جنگ صفين ، در كوفه از دنيا رفت ، امام ( ع ) پس از وفات او فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
عبارت : من احبّنا . . .
104 امام ( ع ) فرمود : ( هفده جمله )
ترجمه
شرح
105 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
106 به على ( ع ) عرض شد ، يا اميرالمؤمنين ، خود را چگونه مىبينى ؟ آن گرامى فرمود :
ترجمه
شرح
107 امام ( ع ) فرمود :
لغات
ترجمه
شرح
108 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
109 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
110 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
111 از امام ( ع ) راجع به قريش پرسيدند ، فرمودند :
ترجمه
شرح
112 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
113 امام ( ع ) جنازهاى را تشييع مىكرد ، شنيد مردى مىخندد ، فرمود :
لغات
ترجمه
شرح
عبارت : نبوّئهم . . . جائحة
عبارت طوبى . . .
114 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
115 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
116 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
117 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
118 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
عبارت : فانّه . . .
عبارت : اوله يحرق . . .
119 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
120 امام ( ع ) وقتى كه از صفّين بازگشت و به گورستانى در بيرون كوفه رسيد ، فرمود :
ترجمه
شرح
فرط
الدّيار الموحشة و المحال المقفرة : آرامگاهها و قبور .
121 امام ( ع ) وقتى شنيد مردى دنيا را مذمت مىكند فرمود :
لغات
ترجمه
شرح
عبارت : ايّها الذّام . . . غرّتك
و عبارت : كم علّلت . . . مصرعك
122 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
123 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
124 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
125 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
126 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
127 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
128 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
129 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
130 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
131 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
132 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
133 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
134 از سخنان امام ( ع ) به كميل بن زياد نخعى خدايش او را بيامرزد است .
لغات
ترجمه
شرح
135 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
136 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
137 امام ( ع ) به مردى كه از او درخواست موعظه داشت فرمود :
لغات
ترجمه
شرح
138 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
139 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
140 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
141 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
142 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
143 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
144 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
145 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
146 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
147 سه سخن از سخنان امام ( ع ) :
ترجمه
شرح
148 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
149 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
150 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
151 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
152 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
153 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
154 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
155 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
156 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
157 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
158 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
159 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
160 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
161 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
162 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
163 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
164 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
165 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
166 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
167 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
168 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
169 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
170 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
171 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
172 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
173 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
174 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
175 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
176 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
177 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
178 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
179 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
180 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
181 امام ( ع ) وقتى كه به كثافتى كه در مزبلهاى بود گذر كرد فرمود :
ترجمه
شرح
182 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
183 امام ( ع ) وقتى سخن خوارج را شنيد كه مىگفتند : لاَ حُكْمَ إِلاَّ لِلَّهِ ( هيچ حكم و فرمانى نيست ، جز براى خدا ) ، فرمود :
ترجمه
شرح
184 امام ( ع ) درباره اوباش فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
185 امام ( ع ) فرمود : ( در حالى كه جنايتكارى را آوردند و اوباش هم دور او را گرفته بودند )
ترجمه
شرح
186 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
187 امام ( ع ) وقتى كه طلحه و زبير پيشنهاد كردند كه ما با تو بيعت مىكنيم با اين شرط كه در امر خلافت با تو شريك باشيم فرمود :
لغت
ترجمه
شرح عبارت : « و عونان على العجز و الاود »
188 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
189 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
190 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
191 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
192 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
193 امام ( ع ) فرمود : سه جمله : [ 58 ]
ترجمه
شرح
194 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
195 امام ( ع ) فرمود :
لغات
ترجمه
شرح
196 امام ( ع ) فرمود : سيزده كلمه
ترجمه
شرح
197 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
198 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
199 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
200 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
201 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
202 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
203 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
204 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
205 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
206 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
207 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
208 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
209 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
210 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
211 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
212 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
213 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
214 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
215 از امام ( ع ) راجع به آيه مباركه فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَياةً طَيِّبةً [ 61 ] پرسيدند ، فرمود :
ترجمه
شرح
216 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
217 از امام ( ع ) در باره آيه شريفه : اِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الاِحْسانِ [ 62 ] پرسيدند ، فرمود :
ترجمه
شرح
218 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
219 امام ( ع ) به فرزندش امام حسن فرمود :
ترجمه
شرح
220 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
221 از امام ( ع ) پرسيدند خردمند كيست ؟ آن گرامى فرمود :
ترجمه
شرح
222 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
223 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
224 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
225 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
226 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
227 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
228 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
229 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
230 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
231 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
232 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
233 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
234 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
235 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
236 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
237 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
238 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
239 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
240 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
241 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
242 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
243 امام ( ع ) به كميل بن زياد نخعى فرمود :
لغات
ترجمه
شرح
244 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
245 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
در اين بخش پارهاى از سخنان برگزيده امام ( ع ) را كه معانى دور از ذهن دارند ، نقل مىكنيم :
1 در حديثى از قول آن حضرت رسيده است :
ترجمه
شرح
2 در سخنى از آن حضرت است :
ترجمه
شرح
3 . در گفتارى از آن بزرگوار آمده است :
لغت
ترجمه
شرح
4 در سخنى از امام ( ع ) آمده است :
ترجمه
شرح
5 در سخنى از امام است :
ترجمه
شرح
6 در گفتار امام ( ع ) است :
لغات
ترجمه
شرح
7 در سخن امام آمده است ، وقتى كه لشكرى را بدرقه مىكرد ، و به ميدان جنگ مىفرستاد :
ترجمه
شرح
8 و در سخنى از امام ( ع ) است :
ترجمه
شرح
9 و در گفتارى از امام ( ع ) است :
ترجمه
شرح
246 وقتى كه به امام ( ع ) خبر دادند ، لشكر معاويه ، بر شهر انبار يورش برده و آنجا را غارت كرده است ،
بخش اول
ترجمه
شرح
بخش دوم امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
عبارت : أ ترانى ،
عبارت : انك . . .
247 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
248 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
249 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
250 مردى از امام ( ع ) پرسيد ايمان چيست ؟ آن بزرگوار فرمود :
ترجمه
شرح
251 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
252 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
253 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
254 آوردهاند كه در دوران خلافت عمر بن خطّاب ، در نزد او ، سخن از زيور و زينت كعبه و زيادى آن به ميان آمد .
ترجمه
شرح
255 نقل كردهاند كه دو نفر را خدمت امام ( ع ) آوردند كه از بيت المال دزدى كرده بودند ،
ترجمه
شرح عرض النّاس
256 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
257 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
258 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
259 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
260 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
261 امام ( ع ) فرمود :
لغات
ترجمه
شرح
262 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
263 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
264 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
265 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
266 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
267 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
268 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
269 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
270 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
271 از امام ( ع ) راجع به قدر سؤال شد ، آن بزرگوار فرمود :
ترجمه
شرح
272 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
273 امام ( ع ) فرمود :
لغات
ترجمه
شرح
274 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
275 امام ( ع ) وقتى كه اشعث بن قيس را به خاطر مرگ فرزندش تسليت مىداد فرمود :
ترجمه
شرح
1 عبارت : و ان تصبر . . . خلف
2 عبارت : ان صبرت . . . و انت مأجور
3 او را از بىتابى بر حذر داشته است ، با اين عبارت : و ان جزعت . . . مأزور
4 عبارت : سرّك و هو بلاء و فتنة
5 عبارت : و حزنك . . .
276 امام ( ع ) هنگامى كه پيامبر را دفن كردند ، بر مزار آن بزرگوار فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
277 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
278 از امام ( ع ) درباره مسافت بين خاور و باختر پرسيدند ، فرمود :
ترجمه
شرح
279 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
280 امام ( ع ) مردى را ديد كه براى آن كه به دشمن صدمهاى بزند ، به خود زيان مىرساند ، فرمود :
ترجمه
شرح
281 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
282 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
283 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
284 از امام ( ع ) پرسيدند : چگونه خداوند با كثرت مردم از آنها حساب و پرسش مىكند ؟ فرمود :
ترجمه
شرح
285 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
286 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
287 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
و عبارت : و لا يلام . . .
288 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
289 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
290 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
291 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
292 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
293 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
عبارت : فانّه . . .
294 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
295 امام ( ع ) انس بن مالك را وقتى كه به بصره آمد به نزد طلحه و زبير فرستاد تا سخنى را كه از رسول خدا درباره آنها شنيده بود به ايشان خاطرنشان كند .
ترجمه
شرح
296 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
297 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
298 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
299 امام ( ع ) به كاتب خود عبيد الله بن ابى رافع فرمود :
لغات
ترجمه
شرح
300 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
301 يكى از يهوديان به امام ( ع ) عرض كرد « پيغمبرتان را هنوز به خاك نسپرده بوديد كه درباره او اختلاف كرديد » .
ترجمه
شرح
302 از امام پرسيدند چگونه بر شجاعان برترى يافتى ؟ آن بزرگوار فرمود :
ترجمه
شرح
303 امام ( ع ) به فرزندش محمد حنفيه فرمود :
ترجمه
شرح
304 امام ( ع ) در پاسخ كسى كه از وى مشكلى را پرسيد فرمود :
لغات
ترجمه
شرح
305 امام ( ع ) وقتى كه ابن عباس او را به چيزى راهنمايى مىكرد كه موافق نظر آن بزرگوار نبود ، به او فرمود :
ترجمه
شرح
306 نقل كردهاند وقتى كه امام ( ع ) [ از جنگ صفين ] به كوفه بازگشت ،
ترجمه
شرح
307 موقعى كه امام ( ع ) گذرش به كشتههاى خوارج جنگ نهروان افتاد ، فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
شرح
308 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
309 وقتى كه خبر كشته شدن محمد بن ابى بكر به امام ( ع ) رسيد ، فرمود :
ترجمه
شرح
310 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح اعذر اليه :
311 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
312 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
313 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
314 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
315 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
316 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
317 امام ( ع ) در تعريف مؤمن فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
ليّن العريكة
318 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح كلمه : « المسير »
319 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
320 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
321 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
322 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
323 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
324 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
325 امام ( ع ) فرمود :
لغات
ترجمه
شرح
326 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
327 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
328 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
329 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
330 امام ( ع ) فرمود : ( چهارده كلمه )
ترجمه
شرح
331 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
332 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
333 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
334 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
335 در حضور امام ( ع ) مردى به مرد ديگرى كه خداوند به او پسرى داده بود به عنوان تبريك گفت : فرزند رزمنده گوارايت باد امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
336 مردى از عمّال امام ( ع ) ساختمانى عظيم بنا كرد ، پس امام ( ع ) خطاب به او فرمود :
لغت
ترجمه
شرح عبارت طلوع الورق لرؤسها
337 به امام ( ع ) گفتند : « اگر در خانه مردى را به روى او ببندند و او را داخل خانه قرار دهند ، روزى او از كجا مىرسد ؟ » امام ( ع ) در جواب فرمود :
ترجمه
شرح
338 امام ( ع ) به قومى كه كسى از آنها مرده بود ، تسليت گفته و امر به صبر نموده و فرمود :
ترجمه
شرح
339 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
340 امام ( ع ) فرمود :
لغات
ترجمه
شرح كلمه أسرى
341 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
342 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
343 امام ( ع ) فرمود
ترجمه
شرح
344 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
345 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
346 امام ( ع ) سه جمله فرموده است :
ترجمه
شرح
347 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
عبارت : فمن علم عمل
348 امام ( ع ) فرمود :
لغات
ترجمه
شرح
349 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
350 امام ( ع ) فرمود :
لغات
ترجمه
شرح
351 نقل كردهاند كه كمتر اتّفاق مىافتاد كه امام ( ع ) روى منبر بنشيند ، مگر اين كه پيش از خطبه خواندن مىفرمود :
لغات
شرح
شرح
352 امام ( ع ) ده جمله فروده است :
ترجمه
شرح
353 امام ( ع ) به جابر بن عبد اللّه انصارى فرمود :
ترجمه
شرح
354 ابن جرير طبرى در كتاب تاريخ خود از عبد الرّحمن بن ابى ليلى ، فقيه ، روايت كرده است و او از جمله كسانى بود كه براى جنگ حجّاج با پسر اشعث خروج كرده بودند در ضمن سخنانى كه مردم را به پيكار وادار مىكرد گفت : من از امير المؤمنين على بن ابى طالب ( ع ) شنيدم ، روزى كه با اهل شام روبرو شديم مىفرمود :
ترجمه
شرح
355 امام ( ع ) در سخن ديگرى راجع به همين مطلب مىفرمايد :
ترجمه
شرح
عبارت : و ما اعمال البرّ . . . لجّىّ ،
و عبارت : فانّ الامر . . . رزق
356 ابوجحيفه [ 92 ] مىگويد شنيدم : امير المؤمنين ( ع ) مىفرمود :
ترجمه
شرح
عبارت : فمن لم يعرف بقلبه . . .
357 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
358 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
359 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
360 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
361 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
362 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
363 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
364 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
365 امام ( ع ) فرموده است ( سه كلمه )
ترجمه
شرح
366 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
367 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
368 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
369 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
370 امام ( ع ) فرمود :
لغات
ترجمه
شرح
عبارت ليس للعاقل . . .
371 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
372 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
373 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
374 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
375 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
376 امام ( ع ) فرمود : ( چهار مطلب )
ترجمه
شرح
377 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
378 امام ( ع ) به يكى از مخاطبانش كه سخنى فراتر از حدّ خود گفته بود فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
379 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
380 از امام ( ع ) وقتى كه درباره معناى « لا حول و لا قوة الا باللّه العلى العظيم » پرسيدند ، فرمود :
ترجمه
شرح
381 وقتى كه امام ( ع ) شنيد ، عمار بن ياسر ، به مغيرة بن شعبه پاسخ مىدهد ، به او فرمود :
ترجمه
شرح
382 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
383 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
384 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
385 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
386 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
387 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
388 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
389 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
390 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
391 امام ( ع ) به فرزندش امام حسن ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
392 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
393 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
394 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
395 آوردهاند كه امام ( ع ) در ميان جمعى از ياران خود نشسته بود ، زنى زيبارو از آنجا گذشت ، اصحاب بر او چشم دوختند ، امام ( ع ) فرمود :
لغات
ترجمه
شرح
396 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
397 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
398 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
399 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
400 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
401 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
402 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
403 امام ( ع ) در يكى از عيدها فرمود :
ترجمه
شرح
404 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
405 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
406 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
407 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
408 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
409 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
410 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
411 از امام ( ع ) پرسيدند : از عدالت و بخشندگى كدام يك بهتر است ؟ فرمود :
ترجمه
شرح
412 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
413 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
414 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
415 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
416 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
417 وقتى كه خبر مرگ مالك اشتر ( خدايش بيامرزد ) به امام ( ع ) رسيد فرمود :
ترجمه
شرح
418 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
419 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
420 امام ( ع ) به غالب بن صعصعه پدر فرزدق در ضمن سخنى كه ميان آنان رد و بدل شد فرمود :
ترجمه
شرح
421 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
422 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
423 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
424 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
425 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
426 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
427 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
428 از امام ( ع ) پرسيدند : بزرگترين شاعران كيست ؟ فرمود :
ترجمه
شرح
عبارت : فان كان و لا بدّ . . .
429 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
430 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
431 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
432 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
433 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
434 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
435 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
436 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
437 امام ( ع ) در ستايش انصار فرمود :
لغات
ترجمه
شرح
438 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
439 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
440 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
441 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
442 از امام ( ع ) درباره توحيد و عدالت پرسيدند :
ترجمه
شرح
443 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
444 امام ( ع ) در دعاى طلب باران ، عرض كرد :
ترجمه
شرح
445 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
446 امام ( ع ) فرمود :
لغت
ترجمه
شرح
447
ترجمه
شرح
448 امام ( ع ) به زياد بن ابيه وقتى كه او را براى خطّه فارس به جاى عبد اللّه بن عباس تعيين كرد در ضمن سخنى طولانى كه بين آنها ردّ و بدل شد و امام او را از پيشاپيش گرفتن ماليات نهى كرد ، فرمود :
ترجمه
شرح
449 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
450 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
451 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
452 امام ( ع ) فرمود :
ترجمه
شرح
فهرست نامهها و موضوعات اين مجلد
