شرح
بخل صفت ناپسند كوتاهى از فضيلت بخشندگى است و لازمه آن نادانى است زيرا شخص بخيل نمىداند كه مال را در كجا بايد مصرف كند و نيز مستلزم تبهكارى است زيرا او درخواستههاى خود و دلبستگى فراوانش به دنيا افراط كرده است و نيز موجب ترس است چون كسى كه در مال خود بخل بورزد ،
نسبت به جان خويش بخيلتر خواهد بود ، و اين باعث تن به ظلم دادن و ستم كردن است ، به جهت كوتاهى وى از فضيلت عدل و ميانه روى در مال خود . و همين طور باعث حرص ، حسد ، آزمندى و دون همّتى و دروغ ، و مكر و خيانت و قطع رحم و رعايت نكردن برابرى و مواسات است . بىتوجهى و كوتاهى نسبت به فضيلتى از فضايل از پيامدهاى بخل و از ملحقات آن است يعنى از معايب زشتى است كه امام ( ع ) بخل را جامع همه زشتيها دانسته است ، و بخل است كه انسان را به سمت تمام آن بديها مىكشاند . كلمه « زمام » را به اعتبار اينكه چون افسارى به سمت اين بديها رهبرى مىكند و مىكشاند ، استعاره آورده است .
