شرح
امام ( ع ) از بىرغبتى در كار نيك به دليل ناسپاسى آن كه به وى نيكى شده ، نهى فرموده است ، و به كار نيك وسيله سه قياس مضمر وادار كرده است :
صغراى قياس اول ، عبارت : فقد يشكرك عليه . . . منه است و اين بدان دليل است كه مردم نيكى و نيكوكاران را دوست دارند . و كبراى مقدر آن نيز چنين است : و در تمام مواردى كه سپاسگزار تو باشد كسى كه از نيكى تو بهرهاى نبرده است ، تو بايد چنان كار نيكى را انجام دهى . و مقدمه صغراى قياس دوم عبارت : و قد قدرك . . . الكافر است ، يعنى تو از سپاس آن كه از نيكى تو برخوردار نشده بيش از آنچه كه ناسپاس تباه كرده است و سپاس نيكيى كه در حق وى كردهاى ، مىيابى .
و كبراى مقدّر آن نيز چنين است : و هر موردى كه از سپاسگزار بيش از آنچه تباه كرده است ، دريافتى پس انجام آن بر تو واجب است ، و مقدّمه صغراى قياس سوم ، عبارت : و اللّه يحبّ المحسنين است . يعنى خداوند به خاطر نيكوكارى ،
نيكوكاران را دوست مىدارد . و كبراى مقدر آن نيز چنين است : و هر كس را كه خداوند به خاطر نيكوكارى دوست بدارد پس لازم است كه عاقل خود را در رديف او قرار دهد ، و بدان وسيله به خدا نزديك شود .
[ 589 ]