شرح عبارت : امّا بعد . . . متبّر
بدان كه در آغاز نامه همان طور كه روش يك گوينده است ، به طور اجمال ،
مىخواهد او را به خاطر انجام كارى و مسامحهاى كه از او سرزده و مهمتر از آن بوده است ، سرزنش كند . آنگه هدف خود را از نامه به طور تفصيل بيان كرده است با اين عبارت : و انّ تعاطيك . . . شعاع وانگهى او را از چنين انديشهاى به دليل پيامدهاى فاسد و نارواييها برحذر داشته است :
1 بودن او به صورت پلى ، لفظ : پل را به اعتبار عبور دشمن از قلمرو او به سمت هدفش استعاره آورده است . و بعضى : به جاى جسرا ، حسرا روايت كردهاند ، آن نيز مجاز است ، از آن جهت كه پادگانهاى او از سربازهايى كه دشمن را تعقيب كند ، تهى است ، پس وى مانند پوشش و لباس جنگ بىفايده است .
2 پشت استوارى ندارد ، كنايه از اين كه او ناتوان است ، و هم چنين هيبتى 3 كسى كه گذرگاه مرز را نبسته .
4 شكوه دشمن را درهم نشكسته .
5 مردم شهرش را در دفع دشمنانشان بىنياز نكرده ( اسباب دفاع از مردم را فراهم نساخته ) .
6 و از جانب فرمانده خود كارى را انجام نداده .
[ 335 ]