شرح

يعنى : هر گاه در انسان خوى برجسته‏اى باشد ، دليل آن است كه طبع او زمينه دارد كه تمام اخلاق خوب كه مناسب با آن خلق برجسته است در آن پيدا شود ، و بايد انتظار آنها را داشت ، مثل كسى كه روشش راست گويى است بنابر اين از او انتظار وفادارى ، و رفاقت خوب مى‏رود ، و به عكس ( يعنى از آدم

[ 104 ] كنايه از اينست كه يك فرد افراطى همچون رهروى است كه تندروى مى‏كند و مركبش را خسته مى‏سازد ، آن وقت ، مسافتى را نمى‏تواند طى كند ، امّا پشت مركبش زخم شده است م .

[ 105 ] اگر منظور حكمت شماره 262 است كه قريب به اين مضمون است نه عين اين كلام م .

[ 771 ]

با وفا مثلا انتظار راستگويى مى‏رود ) و مثل كسى كه روشش پاكدامنى است ، از او بزرگوارى ، گذشت و بخشش ، راستى و دوستى و امثال اينها نيز توقّع است ، و باز مانند كسى كه دلير باشد از او انتظار عظمت رهبران و بردبارى و پايدارى مى‏رود ، و همچنين كسى كه داراى صفاتى بر خلاف اينها از صفات رذيله باشد [ از او نيز انتظار صفات رذيله ديگر مى‏رود . ] .