شرح

مقصود امام ( ع ) شناخت وجود حق تعالى است . توضيح برهان اين است

[ 620 ]

كه انسان گاهى بر كارى عزم راسخ دارد ، و بر اساس تصوّرى كه نسبت به سود و انگيزه عملى دارد ، تصميم قلبى مى‏گيرد ، و پس از اندكى تصميم به هم مى‏خورد ،

و به دليل از بين رفتن آن انگيزه و يا به خاطر مانعى كه پيش مى‏آيد از عزم خود برمى‏گردد .

حال با توجّه به مقدّمه بالا ، مى‏گوييم : اين دگرگونيها و تصوراتى كه در پى هم از خاطر انسان مى‏گذرند كه باعث رجحان انجام كار مورد تصميم مى‏گردند ،

امورى ممكن‏اند و در دو جهت بود و نبود ، نياز به رجحان دهنده و تأثير گذارنده‏اى دارد ، دليل رجحان اگر از ناحيه خود بنده باشد ، باز خود نياز به مرجّح دارد ، كه در اين صورت ، باعث دور يا تسلسل مى‏گردد ، و چون دور و تسلسل باطل است ، پس ناگزير بايد مرجّح به خداوندى كه او دگرگون كننده دلها و بينشهاست منتهى گردد ، و هدف همين است .