شرح
امام ( ع ) دستور داده است تا به هنگام رسيدن نعمت ، از ترس اين كه مبادا
[ 707 ]
ناگهان از دست برود ، از نعمت خدا بيمناك و در هراس باشند چنان كه از عذاب مىترسند ، توضيح آن كه نعمت آزمايشى است كه بايد آن را سپاس گزارد ،
همان طورى كه عذاب گرفتاريى است كه بايد با پايدارى با آن روبرو شد . و هدف امام ( ع ) واداشتن بر دو فضيلت شكرگزارى و پايدارى است . و از دلبستگى به نعمت و غفلت از خدا در حال نعمت با عبارت : إنّه . . . أمن مخوفا بر حذر داشته است ، و اين عبارت مقدمه صغرا براى قياس مضمرى است كه كبرايش : و كلّ من أمن مخوفا فهو مغرور يعنى هر كس ايمن از ترس بماند او فريب خورده است .
و همين طور ، تنگدست را بر حذر داشته از اين كه از آزمون و گرفتارى تنگدستى خود غفلت ورزد و او را از جمله كسانى شمرده است كه پاداش مورد آرزوى خود را تباه مىسازد و توضيح مطلب آن است كه فقير با اين عقيده كه تنگدستى آزمونى از طرف خداست آماده صبر و پايدارى مىگردد ، و از خداوند متعال آرزوى پاداش زيادى در آخرت دارد اما وقتى كه چنين عقيدهاى نداشته باشد ،
آمادگىاش را از دست مىدهد و اميد خود را تباه مىسازد .