شرح

اصل فتنه به معنى انصراف است ، يعنى بسا شخصى كه از كسب فضيلت و اطاعت خدا و تكميل فضيلت ، به دليل ستايش و تعريف ديگران انصراف حاصل كرده است مثل كسى كه مثلا مردم او را به فزونى عبادتش بستايند ، و اين باعث اكتفا كردن او به همان مقدار گردد .

سيد رضى ( رحمة اللّه عليه ) مى‏گويد : اين كلام را در آخرين قسمت از سخنان برگزيده امير المؤمنين على بن ابيطالب ( ع ) ، آورديم در حالى كه سپاس مى‏گوييم خداوند سبحان را بر اين كه منّت نهاد و به ما توفيق داد تا آنچه از سخنان امام در اطراف پراكنده بود جمع آورى كنيم و مطالب دور را از گوشه و كنار به هم نزديك سازيم . و همان طورى كه از آغاز شرط كرديم ، تصميم ما بر اين شد كه چند ورقى سفيد در آخر هر بابى از ابواب بيفزاييم ، تا پراكنده را در خود جا دهد و كلام تازه وارد و شايد چيزى را كه پس از دشوارى ، براى ما روشن شود ، و پس از پراكندگى به دست ما بيفتد ، به آن ملحق سازيم .

سيد رضى ، در كلمات برگزيده از امام ( ع ) تا اينجا رسيده و همين‏جا پايان داده است ، اما در همان زمان ، از سخنان زيباى امام مقدار بيشترى يا با گزينش خود او ، و يا وسيله اهل علمى كه در محضر او بودند ، افزوده شده است ،

و اين افزوده گاهى در خارج از متن و گاهى در داخل متن پيوسته به آخر برگزيده وى به چشم مى‏خورد .

نقل كرده‏اند كه اين قبيل سخنان بر سيّد خوانده شده و او خود دستور داده تا به متن بيفزايند و اوّلين سخن اين است :

[ 781 ]