ترجمه
« ايمان بر چهار پايه استوار است : بردبارى ، باور داشتن ، دادگرى و جهاد .
امّا بردبارى چهار گونه است : دلبستگى ، ترس ، پارسايى ، و انتظار ، بنابر اين هر كس دلبسته و علاقمند به بهشت باشد خواهشهاى نفسانى را فراموش مىكند و از آنها چشم مىپوشد ، و هر كس از آتش دوزخ بيمناك باشد ، از آنچه حرام و ناروا است مىپرهيزد ، و هر كس در دنيا پارسا است غمهاى دنيا را سبك مىشمارد ، و هر كس انتظار مرگ را دارد ، به كارهاى نيك مىشتابد .
امّا يقين نيز ، چهار قسم است : بينا بودن در عين زيركى ، توجّه و رسيدن به حقيقت ، پندگيرى از راه عبرت و روش پيشينيان ، پس هر كه در عين زيركى بينا بود ، سخنان دلاويز براى او روشن باشد ، و هر كه سخن حكمتآميز بر او روشن باشد ، با عبرتگيرى از ديگران آشنا مىشود ، و هر كس با عبرت گرفتن آشنا شد ،
گويا با پيشينيان زندگى مىكرده است و با آنها بوده است . امّا عدل و داد نيز چهار نوع است : توجّه عميق ، رسيدن به حقيقت دانش ، داورى صحيح و بردبارى ثابت ،
به اين ترتيب ، هر كس دريافت و دقّت كرد ، به حقيقت دانش رسيد و هر كه به حقيقت دانش رسيد ، از روى اساس و اصول ، داورى صحيح كرد ، و آن كه بردبار بود ، در كارها كوتاهى نمىورزد و در ميان مردم به خوشنامى زندگى مىكند .
[ 431 ]
امّا جهاد نيز بر چهار گونه است : امر به معروف ، نهى از منكر ، راستگويى در همه جا ، و دشمنى با تبهكاران . بنابر اين هر كس امر به معروف كند ، پشت مؤمنان را محكم و آنها را نيرومند ساخته ، و هر كه نهى از منكر كند ، دماغ منافقان را به خاك ماليده ، و آن كه در همه جا راستگو باشد ، وظيفهاش را انجام داده ، و هر كس با بدكاران دشمنى كند ، و براى خدا خشمگين شود ، خداوند به خاطر او خشم گيرد ،
و او را روز قيامت خوشنود گرداند . » و باز امام ( ع ) فرمود :
« كفر بر چهار پايه استوار است : كنجكاوى ، ستيزهجويى ، روگرداندن از حق ، و دشمنى با حق ، بنابر اين كسى كه كنجكاو [ وسواسى ] باشد ، در راه راست قدم ننهاده ، و كسى كه از روى نادانى ستيزهجويى كند ، نابينايى وى نسبت به حق هميشگى باشد ، و كسى كه پشت به حق كند ، خوبى نزد او بد ، و بدى پيش او خوب جلوه كند ، و به مستى گمراهى مبتلا شود . و كسى كه با حق دشمنى نمايد ،
راههاى حق بر او دشوار و كار بر او سخت شود و راه نجات بر او تنگ گردد .
و شك نيز چهار گونه است : گفتگوى ناروا ، ترسويى ، سرگردانى و دودلى و بىتفاوتى : پس كسى كه به گفتگوى نابجا عادت كند هيچگاه شب تارش به روز روشن نرسد ، و آن كه از پيشامد بترسد ، عقبگرد مىكند ، و كسى كه دو دل و سرگردان است ، زير سم شياطين پايمال مىگردد ، و كسى كه در برابر هلاكت دنيا و آخرت تسليم و بىتفاوت باشد ، هم در دنيا و هم در آخرت هلاك مىشود . »
