شرح
بيرون رفتن امام ( ع ) در آن وقت به همان جهت است كه از حضرت داوود ( ع ) نقل كرده است و نيز از آنرو كه وقت آزادى است براى توجه و انديشيدن درباره آفرينش آسمانها و آراستگى آنها ، سپس پارسايان در دنيا را با شش ويژگى به منظور پيروى ديگران از آنان معرفى فرموده است :
[ 498 ]
1 زمين را فرش خود قرار دادهاند .
2 خاك زمين را بستر خود قرار دادهاند .
3 آب زمين را شربتى گوارا دانستهاند ، و اينها از لوازم پارسايى آن افراد در برخوردارى از دنيا و چشم پوشيدن با ميل و رغبت از آن است .
4 قرآن را شعار ( جامه زيرين ) خود ساختهاند .
5 دعا و درخواست را دثار ( لباس روپوش از قبيل جبّه و عبا ) قرار دادهاند لفظ : شعار [ 37 ] را براى قرآن از آنرو استعاره آورده است كه آنان پيوسته در حال آموزش آن و درك مقاصد قرآنند همانند لباس زيرين كه همراه بدن است . و لفظ دثار را از آن جهت استعاره آورده است براى دعا ، كه آنان خود را به وسيله دعا از عذاب خدا و سختيهاى وارد بر ايشان نگه مىدارند ، همان طورى كه شخص به وسيله لباس روپوش از سرما و امثال آن خويشتن را حفظ مىكند .
6 بريدن آنان از دنيا ، يعنى آنان با اين ويژگيها دنيا را با كمترين مقدار نياز هم چون حضرت مسيح ( ع ) از خود جدا ساختهاند .
و به پاخاستن آن بزرگوار در نيمه دوّم شب از آن جهت بود كه در آن هنگام اميد اجابت دعا مىرود به دليل اين كه نفس انسانى از سرگرمى به كارهاى محسوس روزانه فارغ است و پس از خواب ، توجه فراوان به آستان ربوبى دارد و آماده پذيرش الطاف خداوندى است ، و امّا آن افرادى را كه استثنا فرموده است به خاطر ارتباطشان با گناه است كه دلهاشان را از قبول رحمت پروردگار باز مىدارد .
[ 37 ] شعار ، در لغت لباس زير و پيراهن زيرپوش را گويند در اينجا كنايه از انس با قرآن در خلوتهاست م .
[ 499 ]
