فرموده است : و زوّارها ملائكته و رفقاؤها رسله .
در اين عبارت نيز نكته ظريفى است ، و آن اين كه چون نفوس بشرى ذاتا متّحد مىباشند ، مراتب آنها در احراز كمالات و نيل به درجات نيز نزديك به
[ 16 ] مؤلّف كتاب روضات الجنّات در شرح حال ابن ميثم نوشته است : بنا به اشاره بعضى از محقّقان شرح او بر نهج البلاغه به مشرب حكما و عرفا تهيه شده است . رجوع شود به جلد هفتم كتاب مزبور صفحه 217 ( مترجم )
[ 737 ]
يكديگر ، و حصول اين امر براى آنها ميسّر است ، لذا از ساكنان آن به رسولانى كه رفيقان بهشتند تعبير شده است ، امّا چون انواع فرشتگان آسمانى و آنهايى كه از علائق جسميّت مجرّدند بالذّات ، و هم از لحاظ درجه كمالات ، با يكديگر متفاوتند ، فرشتگان زايران بهشت يعنى ديدار كنندگان ساكنان آن خوانده شدهاند ، و آشكار است كه رفيق از زاير نزديكتر و پيوستهتر است ، گفتهاند زيارت فرشتگان از ساكنان بهشت ، عبارت از حضور ساكنان عالم بالا در نزد نفوس كامله به هنگام انقطاع و انصراف آنها از علايق جسمى است ، و چون اين حضور هميشگى نيست بلكه بر حسب اوقاتى است كه نفس از چنگال تعلّقات رهايى دارد ، حضور آنها به زيارت شبيه بوده و اين واژه براى آن استعاره شده است ،
بديهى است در اين ديدار فرشته زاير است نه نفس انسان ، زيرا صورت فرشته است كه به افاضه خداوند صورت آفرين در نفوسى كه آمادگى و شايستگى دارند وارد و نمايان مىگردد .
پس از اين امام ( ع ) دوباره روز رستاخيز را يادآورى مىكند و دستور مىدهد كه در انجام دادن آنچه موجب صلاح امور آخرت مىشود پيشدستى كنند ،
و در اداى اعمالى كه مايه تقرّب به خدا و رهايى از بيم و هراس روز قيامت مىشود شتاب ورزند ، جمله سابقوا الآجال نيز به همين معناست .
