2 بحسن بلائك عند خلقك خلقت دارا

بحسن كه جارّ و مجرور است متعلّق به خلقت مى‏باشد ، و واژه دار ، براى اسلام و مأدبه براى بهشت استعاره شده و منظور از داعى پيامبر اكرم است ( ص ) و اين تشبيهات در يكى از احاديث نبوى آمده كه فرموده است : إنّ اللّه جعل الإسلام دارا و الجنّة مأدبة و الدّاعى إليها محمّدا يعنى خداوند اسلام را سرا و بهشت را ضيافت و محمّد ( ص ) را دعوت كننده به سوى آن قرار داد ، جهت استعاره نخستين اين است كه اسلام پيروان خود را گرد مى‏آورد و مانند خانه از اهل خود حمايت مى‏كند ، وجه استعاره دوّم اين است كه در بهشت آنچه دلخواه است گرد آمده و همه لذّات و خوشيها فراهم شده است همان گونه كه در ضيافت ديده مى‏شود ، احتمال دارد كه مراد از دار ، سراى آخرت باشد زيرا محلّ اجتماع و استقرار است ، و منظور از مأدبه يا مهمانى در اين سراى ،

بهشت مى‏باشد . و واژه‏هاى هشتگانه مشربا تا ثمارا و . . . كه منصوبند براى مأدبه تميزند ، و آشكار است كه اسلام و بهشت و دعوت به سوى آن ، آزمايش نيكويى است كه خداوند از آفريدگانش به عمل مى‏آورد ، و معناى آزمايش خداوند متعال از بندگانش را پيش از اين شرح داده‏ايم ، يكى از شارحان گفته است : بحسن

[ 107 ]

بلائك متعلّق به سبحانك يا به معبود مى‏باشد و اين گفته دور به نظر مى‏رسد .