فرموده است : يرجو اللّه في الكبير . . . تا يعطى الرّب .

اين عبارت در حكم قياس ضمير است كه صغراى آن جمله يرجوا لعباد في الصّغير مى‏باشد و كبراى مقدّر اين است كه هر كس اين چنين باشد شايسته است

ضرب اوّل از شكل دوّم است ، زيرا اين ضرب مركّب از موجبه كليّه و سالبه كليّه است و نتيجه آن سالبه كليّه است . منطق مظفّر ( مترجم )

[ 516 ]

نسبت به پروردگار خود با اميدهاى بزرگى كه به او دارد كوشاتر و رفتارش از آنچه با مخلوق كه بندگان اويند دارد بالاتر و خاضعانه‏تر باشد ، و صغرا در اين قياس مسلّم است ، زيرا آنچه مشهود و محسوس است اين است كه تلاش و كوشش مردم در قبال اميدها و درخواستهايى كه از يكديگر دارند خيلى بيشتر و جدّى‏تر از سعى و كوششى است كه در برابر آرزوهاى خود از خداوند متعال انجام مى‏دهند ، و در مورد كبرا نيز فطرت و سرشت انسان حكم مى‏كند در برابر كسى كه بزرگترين مرجع اميد است ، آنچه را از نظر كميّت و كيفيّت در خور مقام اوست وسيله قرار داده و به كار بسته شود .