فرموده است : يعطف الهوى على الهدى .
يعنى : نفوس سرگردانى را كه از راه حق باز مانده ، و در وادى ظلمانى هوسها و خواهشهاى نفسانى گام بر مىدارند ، به راه خويش باز مىگرداند . و آنها را از تباهيها و اعتقادهاى فاسد گوناگون مىرهاند و به پيروى از انوار هدايت خويش ، وا مىدارد ، اين دگرگونى در آخر الزّمان واقع خواهد شد كه مردم از پيروى انوار هدايت آلهى ، و حركت در راه روشن حقّ برمىگردند ، و به تبعيّت از
[ 312 ]
خواهشهاى نفسانى و اعتقادهاى باطل مىپردازند ، و دين ضعيف و ناتوان خواهد شد ، و مردم گمان مىكنند كه حقّ و هدايت همين گمراهيهايى است كه به آنها دچارند .
همچنين درباره اين كه فرموده است : و يعطف الّرأي على القران إذا عطفوا القران على الرّأي يعنى : او هر نظريّهاى را كه با قرآن سازگار نباشد ، طرد مىكند ،
و مردم را به آنچه موافق قرآن است و با كتاب الهى مخالفت ندارد ، برمىگرداند و اين تحوّلات هنگامى روى خواهد داد كه مردم قرآن را بر طبق آرا و افكار خويش تأويل كنند ، و آيات آن را با انديشهها و خواهشهاى نفسانى خود تطبيق دهند ،
چنان كه ارباب مذاهب مختلف اسلامى چنين كرده ، هر كدام به دنبال خيالات و اوهام خويش به راه افتادهاند ، و هر يك از آنها مىپندارند كه آنچه را قرآن حقّ و صحيح معرّفى مىكند همان است كه او يافته و تشخيص داده است ، و جز آن حقّى وجود ندارد . و توفيق از خداست .
