فرموده است : فامّا ما ذكرت من مسير القوم . . . تا آخر .

اين سخنان در پاسخ گفتار عمر است كه به آن حضرت گفت : ايرانيان قصد دارند كه براى جنگ با مسلمانان حركت كنند و من خوش ندارم كه پيش از آن كه ما به جنگ آنها رويم آنها به جنگ ما آيند ، امام ( ع ) به او پاسخ داد اگر اين امر ناخوش و مكروه توست خداوند متعال بيش از تو آن را ناخوش مى‏دارد ، و

[ 364 ]

براى دگرگونى و رفع آن از تو تواناتر است ، سخن امام ( ع ) بر اين پايه است كه هر چند آمدن ايرانيان به جنگ مسلمانان خطر و مفسده است ليكن رفتن او به همراه سپاهيان براى جنگ با ايرانيان ، خطر و مفسده‏اى بزرگتر است ، در اين صورت بايد خطر بزرگتر را بر طرف ساخت ، و دفع مفسده ديگر را به خدا واگذاشت ، زيرا خداوند نيز آن را ناخوش مى‏دارد ، و او در دفع آنچه مكروه اوست تواناتر است .