شرح
اين بخش از خطبه مشتمل بر مطلق احوال كسى است كه در وادى گمراهى در افتاده است ، مقصود از مهلت ، مدّت عمرى است كه خداوند براى او مقدّر ساخته است ، يهوى مع الغافلين اشاره به اين است كه بر اثر نادانى و غفلت از تكاليف خود ، در جرگه بىخبران در آمده و در اين وادى سقوط كرده است ،
امام ( ع ) واژه هوى ( درافتاد ) را براى درآمدن او در زمره غافلان و پيروى وى از خواهشهاى نفس استعاره آورده است ، وجه مشابهت اين است : كسى كه در گرداب غفلت فرو رفته ، و در وادى نادانى و بىخبرى سرگردان گشته ، از جرگه اهل سلامت بيرون رفته ، و در پرتگاه نابودى كه همان صفات زشتى است كه انسان را از خداوند دور مىگرداند افتاده است ، و به مانند چيزى كه از بالا به پايين فرو افتد سقوط كرده است ، مقصود از يغدوا مع المذنبين موافقت و همراهى اين گمراه با گنهكاران و مبادرت او به ارتكاب معاصى است بى آن كه در راهى
[ 439 ]
گام بردارد كه او را به حقّ برساند ، و از امام يا استاد راهنمايى كه او را به سوى حقّ بكشاند متابعت ، يا از كتاب و سنّتى پيروى كند . و توفيق از خداوند است .