فرموده است : فلم آت لا أبا لكم بجرا . . . تا آخر .
[ 248 ]
پس از آن كه امام ( ع ) دليل و عذر خود را در پذيرش حكميّت ، براى آنان توضيح داده تذكّر مىدهد كه او در اين كار شرّى را نخواسته ، و خدعه و فريبى را به كار نبرده ، و امر را بر آنان مشتبه نساخته ، و بدون جلب نظر و موافقت آنان به اين امر اقدام نكرده است ، بلكه اتّخاذ اين تصميم در نتيجه اين بوده كه رأى قوم بر اين قرار گرفته بود كه دو نفر به داورى برگزيده شوند و تعهّداتى از آنها گرفته شد كه در پيمان نامه متاركه جنگ قيد شده است .
اين كه امام ( ع ) اختيار دو نفر داور را تنها به قوم نسبت داده ، و اخذ تعهّد از آنان را در لزوم پيروى از كتاب خدا ، به خود و جمعيّت هر دو ، منسوب گردانيده هشدارى است بر اين كه اخذ اين تعهّد از داوران از جانب خود آن بزرگوار ، يا با مشاركت او و جمعيّت صورت گرفته ، ليكن مسأله انتخاب آنها به حكميّت بنابر رأى و پافشارى قوم بوده است ، زيرا نقل شده است كه آن حضرت با نصب ابو موسى به نمايندگى از جانب او ، رضايت نداشت ، ليكن به اين امر مجبور گرديد ، و نظر و تمايل آن بزرگوار اين بود كه ابن عبّاس به نمايندگى برگزيده شود .
بارى خلاصه سخن اين است كه : ما به حكميّت رضايت داديم به شرط اين كه به كتاب خدا عمل كنند ، بديهى است اگر شرط به عمل نيايد ، مشروط در حكم معدوم است ، و با توجّه به اين كه ما از آنها تعهد گرفته بوديم كه بدانديشى نكنند و رأى شخصى خود را در اين كار دخالت ندهند چون عمدا با شرايط مخالفت كردهاند ، ردّ حكم و مخالفت با رأى آنها واجب است ، عبارت سوء رأيهما بنا به اين كه مفعول به فعل سبق مىباشد منصوب است . توفيق و دور ماندن از لغزش با خداست .
[ 249 ]
