شرح
اين گفتار مبتنى بر پند و اندرز و لزوم عبرت آموزى است ، امام ( ع ) مردم را مخاطب قرار داده و به آنها هشدار مىدهد كه مرگى كه طبع شما از آن نفرت دارد ، ناگزير به شما خواهد پيوست ، و چه نيكوست اين كه فرموده است . . . ما يفرّ منه في فراره ، زيرا انسان پيوسته از مرگ گريزان ، و در حال حفظ خود از آن است ،
و چون چارهاى از آن نيست ناگزير آن را در ضمن گريز از آن ديدار خواهد كرد .
أجل گاهى بر پايان زندگى دنيا اطلاق مىشود ، چنان كه خداوند متعال فرموده است : « فإذَا جَاءَ أجَلُهُمْ لاَ يَسْتَأْخِرُوْنَ [ 1 ] » و گاهى هم مراد از آن مدّت عمر ،
و دورانى است كه براى زندگى انسان در دنيا تعيين شده است ، در عبارت و الأجل مساق النّفس مراد معناى اخير است ، براى اين كه مدّتى را كه انسان در لباس تن زندگى مىكند ، به منزله اين است كه در اين مدّت به سوى هدفى كه براى اوست رانده مىشود نه اين كه محلّى براى قرار و آرام اوست .
