شرح

در اين بخش استعاراتى است :

1 واژه « شجرة » براى طايفه پيامبران استعاره شده است ، و وجه مشابهت

[ 3 ] سوره طه ( 20 ) آيه ( 7 ) يعنى . . . او نهان و مخفى‏ترين امور جهان را مى‏داند .

[ 71 ]

اين است كه اين طايفه مانند درختان ، داراى ميوه و شاخه‏اند كه شاخه‏هاى آنها انبيا و رسولان ، و ميوه آنها علوم و كمالات نفسانى است .

2 واژه « مشكاة » براى فرزندان ابراهيم ( ع ) استعاره شده است ، و جهت مشابهت اين است كه پيامبران از ميان فرزندان ابراهيم ( ع ) برخاسته‏اند ، و از خانه‏هاى آنان انوار نبوّت و هدايت سر برآورده و تابيده است همچنان كه نور چراغ از مشكات كه جايگاه آن است مى‏تابد .

3 واژه « ذؤابة » ظاهرا اشاره به قريش است ، و وجه مشابهت اين است كه قريش مانند گيسوان كه از سر آويزان است خود را به شاخه‏هاى شرف و بلندى مرتبه پدران خود آويخته‏اند .

4 « سرّة البطحاء » اشاره است به اين كه خداوند پيامبر ( ص ) را از برترين خاندانهاى مكّه برگزيده است .

5 واژه « مصابيح » نيز استعاره براى پيامبران است ، و وجه مشابهت آشكار است ، سابقا نيز بطور مكرّر ، آنان به مصابيح ظلمات جهل تعبير شده‏اند ، يعنى پيامبران در تاريكيهاى جهالت و نادانى همچون چراغها هستند .

6 واژه « ينابيع » استعاره است ، و وجه مشابهت اين است كه همان گونه كه آب از چشمه‏ها فوران مى‏كند دانش و حكمت نيز از پيامبران ريزش دارد .