شرح
اساس اين خطبه بر بيان بعثت پيامبر گرامى ( ص ) و هدف آن ، و شرح اسبابى كه موجب وصول به اين مقصود است مبتنى مىباشد ، و پس از آن توضيح هدفى كه در اين منظور وجود دارد . چنان كه در عبارت : فبعث . . . تا بالحقّ اشاره به بعثت پيامبر ( ص ) كرده ، و در جملات ليخرج . . . تا طاعته مقصود از اين بعثت را بيان فرموده است ، و مىدانيم كه طاعت و فرمانبردارى خداوند عبارت از اين است كه در دنيا در صراط مستقيم گام برداريم يعنى از دين خدا پيروى كنيم ، و از فرمانبردارى شيطان باز ايستيم ، و اطاعت شيطان همان خروج از حدّ اعتدال و گرايش به جانب افراط يا تفريط است ، همچنين امام ( ع ) با گفتار خود كه :
بقرآن قد بيّنه و أحكمه اشاره به آنچه موجب حصول اين مقصود مىباشد فرموده است ،
و مىدانيم كه قرآن كريم مشتمل بر جاذبههايى است الهى كه انسان را به فرمانبردارى خداوند سوق مىدهد ، و به پيروى از راه راست و صراط حق مىكشاند ، امام ( ع ) در گفتار خود كه فرموده است : ليعلم العباد . . . تا أنكروه به نهايت
[ 369 ]
اين مقصد ، و هدف غايى كه اطاعت و فرمانبردارى از خداوند است اشاره كرده ،
و بيان آن حضرت مشتمل بر دو مسأله از مهمترين مسائل علوم الهى است :