فرموده است : فإنّ النّازل بهذا المنزل .
مراد كسى است كه ديگران را راهنمايى مىكند ، و با نادانى و ناآگاهى به مصالح عمومى ادّعاى نصيحت و خير خواهى آنها را دارد ، زيرا آن حضرت مصالح عامّه را ملاحظه ، و مردم را به سوى آنها راهنمايى مىفرمود ، ولى آنها هنگامى كه با يكديگر خلوت مىكردند ، منافقان ايشان ، آنان را از انجام دادن دستورهاى آن حضرت كه براى آنها زحمت و مشقّت داشت مانند جهاد يا اقدام بر كارهاى دشوار باز مىداشتند و به عكس فرموده امام فرمان مىدادند ، اين منافقان كينه توز كه خود را شايسته احراز مقام آن حضرت معرّفى مىكردند ، براى اين كه در دين فساد و تباهى پديد آورند ، مردم را در جهتى كه بر وفق دلخواه و موجب تأمين مقاصد آنان بود ، سوق مىدادند ، و اين گفتار اشاره است به كسى كه خود را در مقام راهنمايى ، خيرخواه ، قرار مىدهد ، در حالى كه رهنمودهاى او همه برخاسته از نادانيها و هوسهايى است كه بر دل او چيره شده و او را به لبه پرتگاه نابودى كشانيده است ، امام ( ع ) واژه جرف ( كناره رودخانه كه آب زير آن را خالى كرده باشد ) را براى آراء و عقايد فاسدى كه ابراز مىشود استعاره فرموده است ، زيرا اين گونه عقايد بر نظام عقل استوار نيست ، و شرع هم آنها را اجازه نداده است و به منزله ويرانه سست بنيادى است كه هر چه بر آن بنا شود ، محكوم به خرابى و ويرانى است ، و مانند اين است كه دعوت كننده اين گونه عقايد فاسد ، بر لب پرتگاه ايستاده است كه ناگهان محلّ او فرو مىريزد و او را سرازير جهنّم مىكند ،
و يا در سرآشيب نابودى اين دنيا سرنگون مىسازد ، معمولا درباره كسى كه كار
[ 49 ]
خلاف قاعدهاى انجام مىدهد ، و از اين بابت انتظار كيفرى درباره او مىرود ،
گفته مىشود : إنّه على شفا جرف هار ( او بر لب پرتگاه نابودى است ) و نظير آن فرموده خداوند متعال است : « أمَّنْ أسَّسَ بُنْيَانَهُ عَلَى شَفَا جُرُفٍ هَارٍ [ 3 ] »
