فرموده است : يطّلبون . . . تا رقابهم ،

اشاره به خواستى است كه پرهيزگاران در اين عبادتهاى خود دارند . 18 ويژگيهاى آنان اين است كه در روز حكيمانند ، مراد از آن حكمت شرعيّه است كه مشتمل بر كمال نيروى علمى و عملى است و ميان صحابه

[ 759 ]

و تابعان معمول بوده است ، به جاى حكماء حلماء نيز روايت شده است ، و حلم صفت فاضله‏اى مى‏باشد كه از فروع ملكه شجاعت است و عبارت از حدّ وسط ميان سستى و بى‏حالى و زياده‏روى در خشم و تندى است كه هر دو از خويهاى زشت به شمار مى‏آيند ، اين كه اينها از صفات روز آنهاست ، و شب آنها به نماز اختصاص داده شده براى اين است كه همان گونه كه پيش از اين گفته‏ايم شب براى برگزارى نماز شايسته‏تر است .

19 دانشمندانند ، منظور از اين دانش ، كمال قوّت نظرى به وسيله داشتن علوم نظرى است كه عبارت از معرفت صانع عالم و شناخت صفات اوست .

20 ابرار و نيكوكارانند ، برّ ( نيكوكار ) كه جمع آن ابرار است معناى عفيف ( پاكدامن ) را نيز شامل است ، زيرا واژه مقابل برّ ، فاجر ( بدكار ) است .

21 پرهيزگارانند ، مراد از تقوا و پرهيزگارى در اين جا ترس از خداست ،

و اگر چه پيش از اين صفت عفّت و بيم از خداوند جزء صفات پرهيزگاران آورده شده ليكن تكرار آنها در اين جا به منظور شمارش صفات و اخلاق آنان در ساعات روز است ، و آنچه پيش از اين گفته شده مراد مطلق اوصاف آنها بوده است .