فرموده است : و ليأتينّى .
[ 689 ]
اين جمله حشو لطيف يا مليحى است [ 1 ] كه براى تأكيد آمده است ، زيرا در آمدن و فرا رسيدن مرگ ، امرى ثابت و حتمى است و گويا براى ردّ شكّى است كه مقتضاى إن شرطيّه در جمله پيش است ، از اين رو آوردن اين حشو در دنبال آن نيكو و دلپذير است .
پس از اين امام ( ع ) از دلتنگى و ملالت خاطرى كه از آنها دارد سخن مىگويد و به آنها گوشزد مىكند كه از مصاحبت آنها به ستوه آمده ، و وجود آنان در گرد آن حضرت مايه قوّت و كثرت نبوده و او را پشتگرم و نيرومند نساخته است ،
زيرا بسيارى ياور جز براى آن نيست كه از بودن آنان سودى حاصل شود و چون از وجود اين مردم فايدهاى به دست نمىآيد ، كثرت آنها در حكم عدم است .
فرموده است : للّه أنتم يعنى : خدا شما را خير دهد اين جملهاى است اسميّه كه مشعر بر اظهار شگفتى از چگونگى احوال اين مردم است ، و مانند جملههاى للّه أبوك و للّه درّك مىباشد .
سپس امام ( ع ) درباره آنچه ادّعاى داشتن آن را دارند مىپرسد ، و اينها دين و غيرت و زير بار ننگ نرفتن است ، زيرا مقتضاى ديندارى جلوگيرى از منكر و انكار آن است ، همچنين لازمه غيرت بر آشفتن و برانگيختن قوّه غضبيّه براى مقاومت در برابر دشمن است ، پرسش آن حضرت بر سبيل انكار و براى بيان نقايص و معايب آنهاست .