فرموده است : و أخذوا يمينا و شمالا . . . تا الرّشد .
اين گفتار اشاره است به فرقههايى كه در اسلام از راه راست كه مبتنى بر كتاب و سنّت است ، منحرف و گمراه شده به سوى افراط يا تفريط گراييدند ، چنان كه آن حضرت پيشتر در اين باره فرموده است : « راست و چپ گمراهى است و راه ميانه راه رستگارى است » ، و ما تفسير اين سخن را پيش از اين بطور كامل بيان كردهايم ، مسالك الغيّ يا راههاى گمراهى ، دو طرف فضيلتها مانند حكمت ،
عفّت ، شجاعت ، عدالت و فروع آنهاست كه زشت بوده و به آنها رذيله گفته
[ 393 ]
مىشود ، و مذاهب الرّشد يا راههاى درست ، عبارت از همان فضيلتهاست ، طعنا و تركا هر دو مصدر يا مفعول مطلقند كه جانشين حال شدهاند .
