فرموده است : إن دعى . . . تا آخر .

امام ( ع ) واژه « حرث » را كه به معناى كشت كردن است براى كارهايى كه انسان جهت دنيا و يا آخرت خود انجام مى‏دهد استعاره فرموده است . وجه مشابهت ميان زرع و اعمالى كه انسان براى دنيا يا آخرت خود به جا مى‏آورد اين است كه هر دوى آنها كسب بوده و براى تحصيل ثواب و پاداش صورت مى‏گيرد .

سپس از نظر اين كه انسان در كارهاى دنيا جديّت و پيشدستى و مواظبت دارد ،

امام ( ع ) اعمال او را در اين باره به آنچه بر او واجب است تشبيه فرموده ، و كارهاى او را براى آخرت كه همواره با قصور و تنبلى و سستى همراه است ، به آنچه از او ساقط شده همانند فرموده است ، با اين كه سزاوار است آدمى وضعى خلاف اين داشته باشد . و توفيق از خداوند است .

[ 34 ]