ترجمة
و اگر آن هنگام كه خداوند پاك پيمبرانش را ( براى ارشاد امم ) برميانگيخت ميخواست كه بگشايد براى آنان گنجهاى زر ، و كانهاى طلاهاى ناب ، و باغهائيكه در آنها انواع درختان مىنشانند ،
و پرندگان آسمان ، و چرندگان زمين را با آنان بفرستد ، البته بجاى ميآورد ، و اگر چنين كرده بود ، البتّه امتحان برطرف ، و اجر و مزد ناپيدا ، و اخبار ( غيبى ) بيمورد بود ( و براى اينكه همانطورى كه بتجربه ثابت گرديده ، مردم بنده دنيا هستند ، و اگر پيمبران داراى دنيا بودند ، مردم فرمان آنها را از جان و دل گردن مينهادند ، آنوقت مؤمن و فاسق تميز داده نميشد ، و پاداش و كيفر بكار نبود ) و براى پذيرفتاران ( دعوت هر يك از اين پيمبران ) مزدهاى آزمايش شدگان لازم نگرديده و مؤمنين سزاوار ثواب نكوكاران نميشدند ، و نامها با معانى خويش تطبيق نميكردند ، ( لذا آنها را نادار بر انگيخت كه اين محظور پيش نيايد ) لكن خداوند پاك پيمبرانش را در عزم و ارادههايشان قوى و توانا گرداند ، و در آنچه ديده ، باحوالشان نگرانند ، ناتوانشان ساخت ، ( ديده مردم دنبال مال است بنيه مالى آنها ضعيف بود و در عوض ) داراى قناعتى بودند ، كه دلها و ديدهها را از بىنيازى پر ميكرد ،
و فقر و تنگدستى داشتند كه گوشها و چشمها را پر آزار ميساخت ( هر كه درويشى و بىسر و سامانى ظاهرى
[ 706 ]
آنان را ميديد و مىشنيد متأثّر ميگرديد ) و اگر پيمبران را توانائى و قوّتى بود كه كسى بفكر آزار آنان نمىافتاد ، و قدرتى داشتند كه كسى ستم كردن بر آنان نميتوانست ، و سلطنتى داشتند كه گردنهاى مردان بسوى آن كشيده ميشد ، و گرههاى تنگ مراكب ( براى بار گشودن بساحت ملك آنان ) بسته ميگرديد ، البتّه اين براى پند گرفتن مردم آسانتر ، و از كبر ورزيدنشان دورتر بود ، و البتّه ايمان ميآوردند آن مردم بر آن پيمبران ، از جهت ترسى غلبه كننده ، يا خواهشى كه بايشان ميل كننده بود آنگاه نيّتها درهم آميخته ، و نيكيها قسمت شده بود ( نيمى از مردم براى دنيا ، و نيمى براى آخرت كار ميكردند ) لكن اراده خداوند سبحان بآنست كه پيروى از پيمبرانش ، و باور داشتن كتابهايش ،
و افتادگى ، و فروتنى از براى فرمان و امر خودش ، و گردن نهادن به بندگيش چيزهائى در بر داشته باشد ، كه ويژه و مخصوص خود او بوده ، و از جز آنها عيبى بآن چيزها آميخته نشود ، و ( عبادت بدون عجب و رياء و سمعه فقط براى او انجام گيرد ، و بهمين جهت است كه ) هر چه بلا و امتحان سختتر البتّه پاداش و مزد بيشتر است .
