ترجمة
از خطبههاى آنحضرت عليه السّلام است ( كه در آن بفقراء سفارش ميفرمايد كه بر اغنياء رشگ نبرند و نيز اغنيا را دستور ميدهد كه ما فقراء از روى لطف و مهربانى رفتار نموده از صله رحم و نيكى و احسان در حقّ خويشان دريغ نگويند ) :
پس از ستايش يزدان و درود بر پيغمبر آخر الزّمان بدرستيكه امر ( مقدّرات بشر ) بسوى هر يك از مردمان مانند قطرات باران از آسمان نازل ميشود و هر كس بدون زياده و نقصان قسمت خويش دريافت ميدارد ( در قرآن كريم هم خداوند فرمايد ما روزى هر كس را طبق اندازه معيّن بدو ميرسانيم ) بنابر اين هر گاه يكى از شما برادر خويش را در گشايش و فزونى از حيث اهل و مال و شخصيّت ( عزّت و علم و كمال ) ببيند نبايد اين ( تشخّص آن ) سبب فتنه و فساد اين يك شود ( و برو رشگ و حسد ورزد ) زيرا مرد مسلمان ماداميكه ( آبروى خويش را حفظ كرده ) خفّت و خوارى از خويش ظاهر نساخته كه بدان واسطه حرفش سر زبانهاى اشخاص سفله و پست بيفتد تا ياد آورى آنها باعث شرمندگى و سر افكندگىاش شود مانند قمار باختهايست كه از اوّلين تيرهاى قمارش اميد بردن و غنيمت را داشته و غرامت ( باختن بحريف ) را از خويش دفع كرده است و همچنين است مرد مسلمانيكه از خيانت بيزارى جسته و از خداوند دو نيكى را انتظار دارد يا دعوت كننده خدا ( مرگ ) را پس آنچه نزد خداست براى او بهتر است يا روزى خدا را پس او داراى اهل و مال ميشود در حاليكه دين و حسب او با اوست ( بواسطه آبرو دارى در دو دنيا نزد خدا و خلق
[ 88 ]
رو سفيد و آبرومند است ) براستيكه مال و اولاد ميوه ( بستان ) دنيا و عمل نيك ثمره ( گلستان ) آخرت است و گاه باشد كه خداوند هر دو را بگروهى عطا ميفرمايد ( كه سر بطغيان و نا فرمانى بر نميآورند ) پس از عذاب خدا كه شما را از آن ترسانيده بترسيد بترسيد از او ترسيدنى بدون عذر و بهانه و عمل كنيد براى خدا بدون نمودن و شنواندن بمردم زيرا هر كس براى غير خدا عمل كند خدا او را بكسيكه برايش عمل كرده واگذار ميفرمايد از خداوند جايگاه بخون آغشتگان و زندگانى نيكان و رفاقت و همنشينى پيغمبران را درخواست مينمائيم ( زيرا كه آنها صابر و بى حسد اعمال را بدون ريا و سمعه براى خدا انجام دادند پس در سفارش خويشان فرمايد ) اى گروه مردمان هيچ مرد صاحبمالى از پشتيبانى قوم و خويشان خويش بى نياز نبوده و بدست و زبان آنان احتياج دارد عشيره شخص براى نگهدارى رازهاى درونى او بزرگترين اشخاص و پريشانيهاى او را جمع كنندهترين مردمان و هنگام فرود آمدن بلا اگر بر او هم فرود آيد مهربانترين افراداند و نام نيكى كه خداوند در ميان مردم براى انسان قرار دهد بهتر است از ماليكه ديگرى آنرا ميراث ببرد قسمتى از اين خطبه است آگاه باشيد هر گاه يكى از شما خويشاوندان خويش را در حال درويشى و تنگدستى ديد نبايد روى از او برتافته و مالى را كه نگهداشتنش يا در راه خدا انفاق كردنش سبب كمى و زيادى آن نميشود بروى او به بندد و هر كس دست ( احسان و كمك ) خود را از خويشان باز گيرد او يكدست از ( احسان در حقّ ) طايفه خود باز گرفته و دستهاى بسيارى ( در برابر ) از او باز گرفته شده است هر كه با اقوام و اطرافيان خود بلطف و نرمى رفتار كند براى هميشه محبّت خويشان را نسبت بخودش جلب كرده است .
سيّد رضى عليه الرّحمة گويد در اين خطبه غفيرة بمعناى زيادتى است همانطوريكه در عوض جمع كثير گويند جمّ غفير الطّعام يعنى طعام نيكوئى خوردم و چه نيكو معنائى اراده فرموده است حضرت از فرمايش خود و من يّقبض عن عشيرته الخ زيرا هر كه همراهى و نفع خويش را از خويشانش باز گيرد يك نفع را از آنان منع كرده لكن ( در عوض ) هر گاه نيازمند يارى آنان شود و از آنها كمك خواهد آنها از ياريش باز نشسته گوش بسخنش ندهند آن وقت است كه از همراهى دستهاى
[ 89 ]
بيشمار و پايمردى قدمهاى بسيار محروم خواهد ماند .
