ترجمة
بعضى از همين خطبه است كه فرمايد :
مشغول شد ( بامور اخرويّه ) كسى كه بهشت و دوزخى در پيش دارد ( و رهروان اين دو راه بر سه
[ 74 ]
دستهاند اوّل ) سعى كننده شتابنده ( بسوى اعمال نيك ) كه رستگار شده است ( دوّم ) طالبى كه در راه حقّ كند و اميد آمرزش از حق دارد ( سوّم ) مقصّرى كه ( قدم در راه باطل نهاده و ) در آتش سرنگون است ( از حق روگرداندن ) و بطرف راست و چپ رفتن محلّ گمراهى است ، و طريق ميانه جادّه ( حقّ ) است كتاب و آثار نبوّت بر آن راه باقى مانده و سنّت و طريقه پيغمبر از آن برخواسته و بازگشت خلايق بسوى آن ( صراط مستقيم است ) هر كه بغير حقّ ادّعاء كرد هلاك و هر كه ( بر حقّ ) افترا بست ( از رحمت خدا ) نااميد شد و هر كه حق را در ميان مردم نادان ظاهر ساخت هلاك گرديد ، ( دچار ملامتها و سرزنشهاى جهّال شده از اندوه ميميرد يا بدست آنان كشته ميشود ) كفايت ميكند بر نادانى مرد نشناختن قدر و مرتبه خود را ، اصل راسخ و طينت استوار در پرهيزكارى تباه نشد و كشته هيچ گروهى در آن تشنه نميماند ( هر كه آئينه دل را بنور تقوى صيقلى كرده و كشتزار خاطر را بآب زلال پرهيز آبيارى نمود رستگار شد ، حال كه چنين است ) پس در خانههاى خودتان پنهان شده اختلافاتى كه در ميان خودتان است اصلاح نمائيد ، توبه و بازگشت بسوى خدا در پشت سر شما قرار گرفته ( هر زمان توفيق شامل حالتان بشود توبه در ميرسد آنوقت بايد از معاصى پشيمان شده طلب مغفرت از خدا كنيد ) در جهان هيچ ستايش كننده جز خدا را نبايد ستايش ، و هيچ سرزنش كننده جز نفس خود را نبايستى ملامت نمايد ( فقط خداوند منعم شايسته تعظيم و اجلال و نفس سركش در خور سركوبى است زيرا همه خوبيها از جانب خدا و همه بديها از جانب خود انسان است ) .