ترجمة
از سخنان آنحضرت عليه السّلام است كه درباره اهل بصره ( و نكوهش طلحه و زبير ) بيان فرموده :
هر يك از آن دو نفر ( طلحه و زبير ) حكومت بر امّت را براى خويش اميدوار ، و آنرا براى خود خواهان است ،
نه براى رفيقش ( و هر يك در بند آنست كه ديگريرا آلت قرار داده ، و خود بر مركب آرزو سوار شود ، و جز جاه طلبى منظورى نداشته ) و برشته و ريسمانى بسوى خدا تقرّب نجسته ، و خود را باو نزديك نمينمايند ،
( فرداى قيامت در نزد خدا براى اينهمه خونهاى ناحقّ كه ريختند نميتوانند اقامه دليلى نموده و عذرى بياورند ) هر يك براى رفيقش كينه در دل دارد ، كه بهمين نزديكى آن كينه را بىپرده آشكار خواهد ساخت ( و آن كينه بطوريكه شارح معتزلى در صفحه 430 جلد دوّم نقل ميكند ، آنست كه همواره اين دو نفر در امورات با هم اختلاف داشته و در امامت جماعت منازعه مينمودند ، تا اينكه عايشه بين آنها را باينطور اصلاح كرد ، كه يك روز محمّد بن طلحه ، و يك روز عبد اللّه زبير با مردم نماز بخواند ، و هر يك از عايشه خواهان آن بودند كه مردم را امر كند بهر دو بامارت سلام دهند ، و از اين قبيل لذا حضرت فرمايد ) بخدا سوگند اگر اينها بآنچه كه اراده كردهاند برسند ( و خليفه شوند ) هر يك جان ديگرى را گرفته ، رفيقش را نابود سازد ( هان اى مردم ) گروه ستمگر قيام كرده ( و آتش جنگ را بر افروخته و ما نيز آماده دفاع شدهايم پس ) كجايند عمل كنندگان بخير ، و طلب كنندگان ثواب ،
بتحقيق كه راههاى رستگارى براى آنان آشكار ، و اين خبر از پيش بآنان داده شده است كه ( رسول خداى ( ص ) فرمود : پس از من ناكثين ، و قاسطين ، و مارقين از دين خارج شده ، و هر يك بهانه خون عثمان با بهانه
[ 384 ]
ديگرى با خليفه من بجنگ خواهند پرداخت و البتّه ميدانيد ) براى هر گمراهئى علّت و بهانه ، و براى شكستن هر پيمانى شبههاى است ( شيطان باطل را بصورت حقّ در آورده ، و بهانه بدست پيروان خويش ميدهد ) بخدا سوگند من مانند شنونده صداى دستهائيكه بسرها و سينهها زده ميشود نيستم كه آواز خبر دهنده مرگ را شنيده و نزد گريه كننده حاضر ميشود ( و همچون گفتاريكه صيّاد در خانه او براى غافلگير كردنش سر و صداهائى راه مياندازد نميباشم ، من آسوده نخواهم نشست تا طلحه و زبير بساط جنگ را در بصره آماده كرده ، و بعد از شنيدن خبر قتل مسلمين بر سر كشته آنها حاضر شوم ( بلكه پيش از وقت بعلاج واقعه قيام كرده ، فرصت را از دست دشمن گرفته ، او را بسزاى خويش ميرسانم )
