فرموده است : و لا يحمد حامد الاّ ربّه و لا يلم لائم الاّ نفسه
در اين عبارت امام ( ع ) توجّه مىدهد كه سپاس و حمد شايسته خداست نه جز او و اين كه خدا منشأ هر نعمتى است . و بدان سبب سزاوار ستايش مىشود ، كه در گذشته به اين حقيقت اشاره كردهايم .
كلام امام ( ع ) همچنين اشاره دارد بر اين كه نفس را فقط هنگام انحراف از قبله حقيقى و پيروى از ابليس و پذيرش دعوت او بدون اختيار بايد ملامت كرد و به اين دو واقعيّت قرآن كريم اشاره فرموده است آنجا كه مىفرمايد : « ما اَصابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَ ما اَصابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ » [ 11 ] .
بنابراين هر نيكى كه به بندگان برسد از جانب خداست و به همين دليل خداوند شايسته حمد و سپاس است و هر بدى كه به انسان برسد از جانب خود انسان است ، و به همين دليل ملامت و سرزنش متوجّه خود اوست .
