بحث سوّم : اين بحث در محاسن حروف مربوط به كلمات مفرده است

و بحث در اين باره از دو جهت است :

1 اين كه كلمه از نظر زيادى و كمى حروف در حدّ متوسط باشد زيرا حرف واحد مفيد نيست و كلمه دو حرفى نيز در نهايت زيبايى نيست . امّا كلمات سه حرفى بهترند ، چون در بر دارنده حرف اوّل ، وسط و آخرند و نيز به اين دليل كه صدا از عوارض حركت است و حركت در سه حرف بهتر آشكار مى‏شود و هر گاه در كلمه سه حرف وجود داشته باشد كلام آسانتر بر زبان جارى مى‏شود . كلمات چهار و پنج حرفى كمى سنگين‏اند به خاطر دارا بودن حروف اضافى نسبت به سه حرف كه ايجاد كننده صوت بودند .

2 متعادل بودن كلمه از نظر حركات ، هر گاه پنج حركت متوالى در كلمه‏اى پديد آيد كاملا از نظر وزن متعادل خارج مى‏شود . به اين دليل است كه شعر ،

چنين حركات متوالى را نمى‏پذيرد . چهار حركت متوالى نيز باعث كمال سنگينى است ، امّا دو حركت متوالى كه بعد از آنها سكونى باشد متعادل و از روى اجبار تا سه حركت قابل قبول است .