امّا زاد و توشه سفر حجّ :
زاد و توشه را بايد از جاى حلالى تهيه كرد . هر گاه احساس كند كه زاد و توشه را از روى حرص و بيش از نياز فراهم كرده است و يا ناپاكى در آن وجود دارد و يا اسرافى در آن صورت گرفته است بايد پيش از رسيدن به مقصد آن را اصلاح كند و سفر آخرت را كه از اين سفر طولانىتر است و توشه آن تقواست به ياد آورد . به چيزهايى غير تقوا كه صلاحيّت زاد و توشه بودن براى آخرت را ندارند و يا در همين دنيا باقى مىمانند ، توجّه نكند و بايد از آلوده ساختن امورى كه زاد و توشه آخرت قرار مىگيرند به ريا و تاريكيهاى گناه پرهيز كند و آنها را فاسد نكند كه در غير اين صورت مشمول قول خداوند متعال قرار مىگيرد : هَلْ نُنَبِّئَكُمْ بِالاَخْسَرينَ اَعْمالاً الَّذينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فىِ الحَيوةِ الدُّنيا وَ هُمْ يَحْسَبُونَ اَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعاً [ 14 ] . بايد چهارپايى را كه بر آن سوار است ملاحظه كند و آزارش ندهد و متذكّر منّت خداى تعالى و شمول عنايت و رأفت حقّ متعال باشد ، آن جا كه مىفرمايد : وَ تَحمِلُ اَثْقالَكُمْ اِلى بَلَدٍ لَمْ تَكُونُوا بالِغيهِ الا بِشِقِّ الاَنْفُسِ اِنَّ رَبَّكُمْ لَرَؤُفٌ رَحَيمٌ [ 15 ] . بايد خداوند متعال را بر اين نعمت گرانبها و اين نيّت بزرگ سپاسگزار باشد و از نقل و انتقال با مركب سواريش به منزل آخرت كه شكى در آن نيست انتقال پيدا كند . و شايد كه سفر آخرت نزديكتر از سوار شدن بر چهارپا در سفر حجّ باشد . بنابراين بايد درباره سفر آخرتش احتياط لازم را داشته باشد . بايد دانست كه از اين مثلهاى محسوس بايد به وسايل نجات از سختيهاى بزرگ كه عذاب خداى تعالى است
[ 14 ] سوره كهف ( 18 ) : آيه ( 103 ) : آيا شما را به زيانكارترين افراد در عمل خبر ندهم آنها كه تلاششان در زندگى دنيا به گمراهى افتاده است در حالى كه مىپندارند كار نيك انجام مىدهند .
[ 15 ] سوره نحل ( 16 ) : آيه ( 7 ) : بار سنگين شما را تا آبادى حمل مىكنند و اگر حيوانات نبودند جز با اذيّت خودتان بارها را به آبادى نمىرسانديد پروردگار شما غفور و رحيم است .
[ 459 ]
انتقال پيدا كنيم .
