فرموده است : وَ اَشْهَدُ اَنْ لا اِله اِلاّ اللَّه .
[ 476 ]
اين كلام ، شريفترين كلامى است كه توحيد آفريدگار بدان اثبات مىشود .
ما در خطبه اوّل به زيبايى تركيب و اداى كامل مقصودى كه اين جمله در بردارد اشاره كرديم و خلاصه آن كه ، اين كلام تمام مراتب توحيدى را در بردارد .
نحويان چنين پنداشتهاند كه در اين كلمه خبرى براى « لا » مقدّر است و تقدير كلام را چنين دانستهاند « لا اِله لَنا الاّ اللَّه » يا « لا اِلهَ موجودٌ الاّ اللَّه » هر خبرى كه در اين جا در تقدير بگيريم كلمه را از آنچه كه افاده اطلاق مىكند خارج مىسازد . و معناى خاصّى كه در آن نيست به آن مىدهد و آن معنا چيزى است كه انسان مخصوص خود مىپندارد پس بهتر آن كه خبر لا ، اِلاّ اللَّه باشد و نيازى به تقدير كلمه زيادى نباشد .
براى كلمه لا اله الاّ اللَّه فضايلى به ترتيب زير نقل شده است :
اوّل گفته پيامبر ( ص ) كه فرمود برترين ذكر لا له الاّ اللَّه ، و برترين دعا الحمد للَّه است .
دوّم ابن عمر از پيامبر ( ص ) نقل كرده كه فرمود : « بر اهل لا اله الاّ اللَّه به هنگام مرگ و برانگيخته شدن در قيامت وحشتى نيست ، گويا مىبينم اهل لا اله الاَّ اللَّه را كه به هنگام نفخ صور موهاى سرشان را از خاك پاك مىكنند و مىگويند :
سپاس خدا را كه از ما غم را بر طرف ساخت . » [ 4 ] سوّم روايت شده است وقتى مأمون از مرو بازگشته و به عراق مىرفت به نيشابور رسيد و پيشاپيش او علىّ بن موسى الرضا ( ع ) بود . گروهى از بزرگان بپا خاستند و گفتند تو را به حق قرابتت با رسول خدا مىخوانيم ، ما را حديثى كنى كه سودمند باشد . امام ( ع ) از پدرش و پدرش از پدرانش و پدرانش از رسول خدا و رسول خدا از جبرئيل و جبرئيل از خداوند متعال روايت كرد كه خداوند فرموده است : « كلمه لا اله الاّ اللَّه دژ محكم من است پس هر كه داخل دژ استوار من
[ 4 ] ليس على اهل لا اله الا اللّه وحشة فى الموت و لا عند النشر و كانّى انظر الى اهل لا اله الا اللّه عند الصّيحة ينفضون شعورهم من تراب و يقولون الحمد للّه الّذى اذهب عنّا الحزن .
[ 477 ]
شود از عذاب من در امان است » [ 5 ] .
چهارم پيامبر خدا ( ص ) فرمود : با كافران مقاتله مىكنم تا بگويند لا اله الاّ اللَّه ، هر گاه اين كلمه را گفتند از جانب من خون و مالشان در امان است و حسابشان با خداست .
بعضى از دانشمندان گفتهاند خداوند تعالى عذاب را بر دو گونه قرار داده است : يكى شمشيرى كه در دست مسلمين است و ديگرى عذاب آخرت . شمشير در غلافى است كه ديده مىشود و آتش در غلافى است كه ديده نمىشود ، خداوند متعال به رسول خدا ( ص ) فرمود : « هر كس زبانش را از غلاف مرئى كه دهان است در آورد و بگويد لا اله الا اللَّه شمشيرمان را در غلاف مرئى قرار مىدهيم و آن كه زبان دلش را از غلافى كه ديده نمىشود و آن غلاف شرك است درآورد و بگويد لا اله الا اللَّه شمشير عذاب آخرت را در غلاف رحمت قرار مىدهيم ، خوب را به خوب و بد را به بد پاداش مىدهيم و در آن روز ستمى نيست [ 6 ] » .
