فرموده است : و خلّف فيكم ما خلّقت الانبياء . . . و لا علم قائم
چون منظور از كسى كه جانشين انبيا شده در اين عبارت پيامبر اسلام است ممكن نيست همسان وجود او در هر وقتى پديد آيد زيرا مادّهاى كه كمال مثل پيامبر را قبول كند در كمتر تركيبى از تركيبات عنصرى تحقّق مىيابد .
بنابراين واجب است كه در امور مردم بعد از پيامبر سنّتى كه شالوده آن بر وحى و امر و انزال روح القدس باشد تشريع شود . و لازم است كه براى برقرارى آنچه كه پيامبر آن را در امور و مصالح مردم شرع و سنّت قرار مىدهد تدبير و انديشه شود . فايده اين تدبير استوارى خلق و پايدارى آنها بر معرفت خالق و ذكر هميشگى خدا و معاد و جلوگيرى از فراموشى سنّت و شرع ، بعد از انقطاع وحى مىباشد . پس لازم است كه از جانب خدا كتابى در ميان مردم باشد تا مردم را به ذكر خدا جلب و خدا را در همه حال در دل آنها زنده بدارد و شامل انواع بشارت براى فرمانبردارى از خدا و رسول ، و وعدههاى عذاب بزرگ براى نافرمانى خدا و
[ 20 ] من احبّ لقاء اللّه احبّ اللّه لقائه .
[ 421 ]
رسول در روز قيامت باشد . لزوماً چنين كتابى بايد بزرگ داشته شود و تكرار و حفظ آن در ميان مردم سنّت شود و بحث در معنى و مقصود آن و ياد دادن و ياد گرفتن آن رواج يابد تا ياد خداى سبحان و فرشتگان جهان برتر ، دوام پيدا كند .
پس از قرآن سنّتهاى عملى كه در اوقات مخصوصى مكررا انجام مىشود ، در ميان مردم رواج پيدا كند و آنها را بعضى از مردم براى بعضى ديگر با لفظ ادا مىكنند و قسمتى از آنها در دل و نيّت استقرار مىيابد . تا ياد معبود دوام يابد و در امر معاد مفيد واقع شود در غير اين صورت فايدهاى نخواهد داشت . و از جمله اين سنّتهاى عملى عبادات پنجگانه روزانه ، و آنچه كه بدان مربوط است مىباشد .
