فرموده است : اقمت لكم على سنن الحقّ فى جوادّ المضلّة
اين كلام امام ( ع ) آنها را آگاهى مىدهد كه پيروى كردن از امام ( ع ) و لزوم بازگشت به جلوههاى نورانى او در پيمودن راه خدا واجب است و به آنها اعلام مىدارد كه راه حق را بگيرند تا آنها را از جادههايى كه قدمها را لغزانده و به انحراف مىكشاند باز دارد . براى توضيح بيشتر كلام امام ( ع ) مثل مشهورى كه از رسول خدا ( ص ) رسيده است بيان مىكنيم ( شارح ) : روايت شده كه پيامبر ( ص ) فرمود : « خداوند مسير زندگى را به راه مستقيمى تشبيه كرده است كه بر دو طرف آن ديوارى وجود دارد كه داراى درهايى باز است و بر هر درى پردهاى آويخته و بر ابتداى راه ندا دهندهاى ايستاده و مىگويد : به راه در آييد و منحرف نشويد . » آنگاه پيغمبر ( ص ) فرموده است منظور از صراط اسلام است و پردههاى آويخته حدود الهى است و درهاى گشوده ، محرّمات خداست و آن ندا دهنده قرآن است .
چون امام ( ع ) بر اسرار كتاب آگاه بوده و جامع علم و حكمت الهى و آگاه بر اصول و فروع دين مىباشد پس ناطق به كتاب خدا و دعوت كننده به راه حق است ، و همان كسى است كه بر ابتداى راه خدا ايستاده است و چون راه خدا و صراط مستقيم در نهايت وضوح و روشنى بوده است و حدود الهى و مقدّمات آن را مىدانسته مانع لغزيدن اشخاص در راههاى انحرافى و بر طرف كننده شكّها و شبهاتى است كه براى انسانها پيش مىآيد . و به لحاظ همين نيروى مدبّرى كه براى اداره جهانيان داشت ، او تنها كسى است كه بعد از رسول خدا ( ص ) بر درهاى بازى كه جايگاه هلاكت است و بر درهاى جهنّم و راههاى گمراهى ايستاده است و روندگان اين راهها را به حدود خدا باز مىآورد و نواهى خدا و عظمت عذاب او را يادآورى مىكند و پيشواى فكرى راهروان راه حق مىشود و آن وقتى است كه امام ( ع ) متوجّه مىشود ذهن گمراهان در تاريكى جهل فرو رفته و جز آن حضرت ، راهنمايى نمىبينند و با كوشش و جستجو آب زندگى را از
[ 544 ]
سرزمين دلها مىطلبند ولى آن را جز نزد آن حضرت نمىيابند . در اين صورت ،
« احتفار » را براى جستجو در جايى كه گمان وجود علم هست ، و لفظ « ماء » را براى علم استعاره آورده است ، چنان كه قبلاً نيز چنين فرموده بود .
