بحث سوّم ترصيع ،
ترصيع عبارت است از اين كه دو جمله از نظر وزن الفاظ مساوى و حرف آخر دو جمله يكسان باشد . مانند كلام خداوند متعال : « اِنَّ الْأبرارَ لَفى نَعيم و اِنَّ الْفُجّارَ لَفى جَحيم » [ 44 ] ، و نيز مانند سخن على ( ع ) : علا بحوله و دنى بطوله مانح كلّ غنيمة و فضل كاشف كل عظيمة و ازل ، « خداوند از لحاظ قدرت و سلطه از انسان به دور و از لحاظ بخشش به انسان نزديك است بخشنده هر نعمت و فضيلت ، و بر طرف كننده هر سختى و شدتى است » . و نيز مانند سخن آن حضرت در توصيف دنيا كه فرموده است : اوّلها عناء و آخرها فناء ،
و فى حلالها حساب و فى حرامها عقاب ، « اول دنيا سختى و آخر آن نيستى ،
در حلالش حساب و در حرامش كيفر است » . گاهى ترصيع با تجنيس جمع شده و در يك عبارت مىآيد ، مانند سخن على ( ع ) درباره كتاب خدا : بيت لا تهدم اركانه و عزّ لا تهزم اعوانه ، « در خانهاى است كه بنيانش خراب نمىشود ، ارزشى است كه طرفدارانش شكست نمىخورند » . باب دوّم