بحث دوّم در فضيلت قرآن است .
فضيلت قرآن از چند جهت است :
اوّل [ از نظر قرآن ] خداوند تعالى در اين باره مىفرمايد : وَ هذا ذِكْرٌ مُبارَكٌ اَنْزَلْناهُ اَفَاَنْتُمْ لَهُ مُنْكِرُون [ 21 ] و نيز مىفرمايد : كِتابٌ اَنْزَلْناهُ اِلَيْكَ لِيَدَّبَّرُواء اياتِهِ وَ ليَتَذَكَّرَ اُوُلُو الاَلْبابِ [ 22 ] و باز مىفرمايد : وَ ما كانَ هذَا القُرْانُ اَنْ يُفْتَرى مِنْ دُونِ اللَّه وَ لكِن تَصْديقَ الَّذى بَيْنَ يَدَيْهِ [ 23 ] .
[ 21 ] سوره انبيا ( 21 ) : آيه ( 50 ) : اين قرآن ذكر مباركى است كه آن را فرو فرستاديم آيا شما آن را منكريد ؟
[ 22 ] سوره ص ( 38 ) : آيه ( 29 ) : قرآن كتاب مباركى است كه بر تو نازل كرديم تا در آيات آن انديشه كنند و صاحبان خرد پند گيرند .
[ 23 ] سوره يونس ( 10 ) : آيه ( 37 ) : چنين نيست كه اين قرآن افترايى باشد از غير خدا ، بلكه تصديق كننده كتابهاى آسمانى پيشين است .
[ 422 ]
دوّم [ از نظر روايات ] پيامبر خدا فرموده است : « آن كه قرآن را بخواند و چنين تصوّر كند كه كسى ، برتر از قرآن را آورده است ، آنچه را كه خداوند بزرگ شمرده كوچك دانسته است [ 24 ] . و باز پيامبر ( ص ) فرموده است : « در روز قيامت هيچ شفاعت كنندهاى از نظر مرتبه و مقام در نزد خداوند متعال ، حتّى پيامبران و فرشتگان ، برتر از قرآن نيست [ 25 ] » .
از اشاره پيامبر سرّ اين حقيقت روشن مىشود كه شفاعت قرآن در حقّ كسى است كه آن را تدبّر كند و راه حق را كه قرآن مشتمل آن است بپيمايد و از اين طريق به پيشگاه حضرت حق وصول يابد و در جوار فرشتگان مقرّب قرار گيرد . و نتيجه شفاعت جز اين نيست كه شخص مورد شفاعت به رضوان خدا دست يابد و چنان كه مىدانيد رضايت خدا بدون پيمودن راهى كه قرآن عزيز آن را هدايت كند حاصل نمىشود و بدون شفاعت قرآن شفاعت هيچ شفيعى نزد خدا سودمند نيست چنان كه خداوند فرموده : فَما تَنْفَعُهُم شَفاعَةُ الشّافِعينَ فَما لَهُمْ عَنِ التَّذكِرةِ مُعْرِضينَ [ 26 ] و باز پيامبر فرموده است « اگر چيزى ظرف قرآن قرار بگيرد آتش آن را نمىسوزاند [ 27 ] » مقصود اين است كه هر كس وجودش ظرف قرآن باشد و در آن تدبر كند و راهى را كه قرآن مىنمايد برود آتش او را نمىسوزاند .
واضح است كه آتش آخرت چنين كسى را نمىسوزاند ، اما آتش دنيا به اين دليل در چنين شخصى تأثير نمىكند كه اولياى خدا در قوّه نظرى و عملى كاملاند و به حق واصل شدهاند در چنان حدّى هستند كه عناصر از نفوس آنها متأثّر مىشوند . اين نفوس چنان كه در بدن خود تصرف مىكنند در عناصر نيز
[ 24 ] من قرء القرآن ثمّ رأى انّ احدا اوتى افضل ممّا اوتى فقد استصغر ما عظّم اللّه تعالى .
[ 25 ] ما من شفيع افضل منزلة عند اللّه تعالى يوم القيامه لا نبىّ و لا ملك و لا غيره .
[ 26 ] سوره مدثر ( 74 ) : آيه ( 48 ) : آنان كه از قرآن اعراض كنند شفاعت شفيعان آنها را سود نبخشد .
[ 27 ] لو كان القرآن فى احاب لما مستّه النار .
[ 423 ]
تصرّف مىكنند ، بنابراين آتش در بدن آنها تأثير نمىكند . رسيدن به چنين مقامى را در مقدّمات بحث توضيح داديم . و نيز پيامبر ( ص ) فرمود : « برترين عبادت امّت من قرائت قرآن است و اهل قرآن ، اهل خدا و از خواص او هستند [ 28 ] » مقصود پيامبر از قرائت قرآن با همان شرايطى است كه بزودى بيان خواهيم كرد .
