فرموده است : الى ان قام ثالث القوم نافجا حضنيه بين نثيله و معتلفه .
مقصود از « ثالث القوم » عثمان است و مقصود از قيام فعاليّت عثمان براى به دست آوردن خلافت مىباشد و براى او حالى شبيه حال شتر را اثبات مىكند .
[ 522 ]
و براى او صفت « نفج الحضنين » را كه به معناى بالا آمدن دو پهلو بر اثر پرخورى است استعاره آورده است . نفج الحضنين كنايه از استعدادى است كه عثمان براى تصرّف در بيت المال مسلمين داشت و تلاشى است كه در اين زمينه مىكرد ،
چنان كه او را تشبيه كردهاند به شترى كه دو پهلويش بر اثر پرخورى بالا مىآيد . و بعضى گفتهاند « نفج الحضنين » كسى است كه از روى تكبّر باد به گلو مىاندازد .
جمله ديگرى كه امام فرمود : بين نثيله و معتلفه ، به اين معنى است كه عثمان در ميان علفزار و كثافتهاى آن ، روزگار مىگذراند و چنين زندگيى خاصّ چهارپايان است . وجه استعاره اين است : چنان كه شتر و اسب اهميّت زيادى به محلّ غذا خوردن و سرگين انداختن نمىدهند ، همچنين عثمان جز به خوشگذرانى و افراط در خوردن و آشاميدن و ديگر خواستههاى خودش و اقوامش به چيز ديگرى توجّه نداشت و امور مسلمين و مصالح آنها را در نظر نمىگرفت كه نتيجه اين كار را ديد .
