" فصل 12 " اثبات محرك اول

يكی از مسائلی كه در باب حركت مطرح می‏شود اثبات محرك اول است كه‏
از طرف ارسطو مطرح شده و بعد در كتب فلاسفه اسلامی هم آمده است . ارسطو
خدا را به محرك اول تعبير كرده است و برهان او بر اثبات خدا همين‏
برهان محرك اول است. البته بعدها كه مسئله وجوب و امكان و امتناع‏
شايد هم اول بار در فلسفه ابن سينا مطرح شد بر اين مبنا براهين ديگری بر
اثبات خدا كه به عنوان واجب الوجود تعبير می‏شد ، آوردند .
خلاصه حرف ارسطو اين است كه : حركت نيازمند به محرك است و هر محركی‏
يا خود متحرك است و يا نه ، در صورت دوم كه محرك غير متحرك است‏
همان خداست و در غير اين صورت اگر محرك نيز متحرك باشد خود حركت آن‏
نيز از سوی محركی است و همين طور تا جائی كه برسيم به محركی غير متحرك‏
كه همان خدا و محرك اول است . اين استدلال ارسطو بر چند اصل و مقدمه‏
مبتنی است كه ذكر می‏كنيم :

مقدمات برهان محرك اول

1 - اصل اول اينكه هر حركتی احتياج به محرك دارد .
2 - دوم اينكه طبيعت خالی از حركت و تغيير نيست ، هر آنچه كه در

91